Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα. Κοινωνικοοικονομική αποτίμηση του Προγράμματος Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης "Ψυχαργώς" στον τομέα ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Οι προκλήσεις της παγκόσμιας πανδημίας στη μεταρρυθμιστική πορεία.
Η προστασία της ψυχικής υγείας των πολιτών αποτελεί εθνική υποχρέωση. Κάθε χώρα
καλείται να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την κάλυψη των αναγκών των ατόμων με
ψυχικές διαταραχές και άλλες σχετικές παθήσεις. Τα παλαιότερα χρόνια οι προσπάθειες για
τη φροντίδα των ασθενών είχαν περιοριστεί στον εγκλεισμό τους σε ιδρύματα για την
απομάκρυνσή τους από το κοινωνικό σύνολο. Οι μέθοδοι θεραπείας δεν βελτίωναν την
κλινική εικόνα του ασθενή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αποτελούσαν απλώς αντικείμενο
μελέτης και πειραματισμού. Η κύρια κρατική μέριμνα ήταν ο αποκλεισμός τους χωρίς να
υπάρχει διαβάθμιση ή θεραπευτική εξειδίκευση, ανάμεσα σε ελαφρά ή βαρύτερα
περιστατικά. Με την πάροδο των ετών και την ανάδειξη νέων επιστημόνων διαπιστώθηκε η
ανάγκη προστασίας αυτών των ανθρώπων και των δικαιωμάτων τους. Στη Ελλάδα, στα
πλαίσια της γενικότερης ευαισθητοποίησης ως προς την ψυχική υγεία και μετά από το
σκάνδαλο του ασύλου της Λέρου, ενεργοποιήθηκε η ψυχιατρική μεταρρύθμιση.
Υλοποιήθηκε με την ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση και κύριο στόχο είχε την
αποσυλοποίηση των ασθενών. Για το λόγο αυτό πραγματοποιήθηκε μία σειρά
προγραμμάτων με κυρίαρχο το πρόγραμμα Ψυχαργώς, με την ψήφιση του σχετικού νόμου
το 1999. Στη συνέχεια το πρόγραμμα αναθεωρήθηκε και επεκτάθηκε για δύο ακόμη
περιόδους φτάνοντας έως το 2020. Για την επιτυχή έκβαση του προγράμματος διενεργήθηκε
μία σειρά από νομοθετικές μεταρρυθμίσεις. Στη διάρκεια του προγράμματος διακόπηκε η
λειτουργία πολλών ψυχιατρείων και δημιουργήθηκαν νέες μορφές μονάδων φροντίδας των
ασθενών, όπως οι ξενώνες, τα οικοτροφεία, τα κέντρα ημέρας κ.τ.λ.. Έμφαση δόθηκε και
στην επανένταξη των ασθενών στην κοινότητα καθώς και στην ενίσχυση της αυτονομίας
τους. Για το λόγο αυτό υλοποιήθηκαν προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και
εκπαίδευσης των ασθενών ενώ ιδρύθηκαν και οι Κοι.Σ.Π.Ε., για την εξασφάλιση θέσεων
εργασίας. Επίσης δημιουργήθηκαν προστατευμένα διαμερίσματα για την διαμονή των
ασθενών και κέντρα απασχόλησης για την ψυχαγωγία τους. Τέλος ενισχύθηκε το Ε.Σ.Υ. με
κέντρα για ειδικές περιπτώσεις και κατηγορίες ασθενών με εξειδικευμένο προσωπικό.
Μέσω του προγράμματος Ψυχαργώς υλοποιήθηκε και η εκπαίδευση του ανθρώπινου
δυναμικού του τομέα ψυχικής υγείας ενώ διενεργήθηκαν και επιχειρησιακά σχέδια για την
ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου σε σχέση με την ψυχική νόσο.
Τα θετικά αποτελέσματα του προγράμματος οδήγησαν στη δημιουργία της βάσης ενός
συστήματος ψυχικής υγείας στη χώρα μας. Η πορεία του προγράμματος χαρακτηρίστηκε
από καθυστερήσεις, προβλήματα και ανησυχία για τη χρηματοδότηση και την εξασφάλιση πόρων, ελλείψεις σε προσωπικό και παροχές, αδυναμίες ελέγχου και αξιολόγησης κ.α.. Με
την οικονομική κρίση της χώρας επήλθαν αρκετές αλλαγές στον αρχικό στρατηγικό
σχεδιασμό ενώ με την έλευση της πανδημίας το 2020 οι φορείς ψυχικής υγείας κλήθηκαν
να αντιμετωπίσουν νέες προκλήσεις στη λειτουργία τους. Η γενική εικόνα που επικρατεί
σήμερα είναι στατική ενώ οι αρχικοί στόχοι του προγράμματος δεν έχουν υλοποιηθεί πλήρως
και σε ικανοποιητικό βαθμό. Οι αδυναμίες του συστήματος είναι πολλές ενώ η επέκταση του
προγράμματος κρίνεται αναγκαία για την ολοκλήρωση των αναμορφωμένων στόχων για την
δημιουργίας ενός ισχυρού εθνικού συστήματος ψυχικής υγείας.
Protecting the mental health of citizens is a national obligation. Each country is called uponto
take the necessary measures to meet the needs of people with mental disorders and other
related diseases. In earlier years, patient care efforts were limited to confinement in
institutions so that they will be removed from society. The treatment methods did not
improve the clinical picture of the patient, while in some cases patients were simply the
subject of study and experimentation. Themainstate concern was the exclusion without any
therapeutic specialization, between minor adjustment issues and severe psychopathology.
Over the years and the promotion of new scientists, the need to protect these people and their
rights has been recognized. In Greece, because of the general awareness regarding mental
health and especially after the scandal of the asylum of Leros, the psychiatric reform was
activated. It was carried out with European co-financing and the main goal was to remove
patients from the asylums. For this reason, a series of programs was implemented, with the
dominant program being Psychargos the relevant law in 1999. Then the program was revised
and extended for two more periods until 2020. A series of legislative reforms were carried
out for the outcome of the program. During the program, many psychiatric hospitals were
closed and new forms of patient care units were created, such as hostels, patients’ homes,
day care centers, etc. Emphasis was also placed on the reintegration of patients into the
community as well as on strengthening their autonomy. For this reason, vocational training and education programs for patients were carried out, while Koi.S.P.E. was established to
secure jobs. Also, protected apartments were created for the accommodationof the patients
and centers for creative entertainment. Finally, the ESY was strengthened withcenters for
special cases and categories of patients with specialized needs. Through the program
«Psychargos», the training of human resources of the mental health sector was implemented,
while operational plans were carried out for the information and sensitization of the whole
society in relation to mental illness. The positive results of the program led to the
establishment of the basis of a mental health system in our country. The course ofthe program
was characterized by delays,problems and concerns about funding and securing resources,
staff shortages and benefits, weaknesses in monitoring and evaluation, etc. With the
economic crisis of the country, several changes took place in the initial strategic planning
meanwhile with the advent of the pandemic in 2020, mental health providers were facing
new challenges related to their operation. The general picture that prevails today is static
while the initial objectives of the program have not been fully and satisfactorily
implemented. There are many weaknesses in the system and the expansion of the program is
considered necessary to complete the reformed goals for the creation of a strong national
mental health system.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Κύρια Αρχεία Διατριβής
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα. Κοινωνικοοικονομική αποτίμηση του Προγράμματος Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης "Ψυχαργώς" στον τομέα ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Οι προκλήσεις της παγκόσμιας πανδημίας στη μεταρρυθμιστική πορεία. Περιγραφή: 130551_GKARELI_ELEFTHERIA (1).pdf (pdf)
Book Reader Πληροφορίες: Διπλωματική Εργασία Μέγεθος: 2.9 MB
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα. Κοινωνικοοικονομική αποτίμηση του Προγράμματος Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης "Ψυχαργώς" στον τομέα ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Οι προκλήσεις της παγκόσμιας πανδημίας στη μεταρρυθμιστική πορεία. - Identifier: 170641
Internal display of the 170641 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)