Η μοναχικότητα και ο κοινωνικός αποκλεισμός στην τρίτη ηλικία είναι ένα παγκόσμιο
φαινόμενο προβληματισμού. Οι επιπτώσεις της μοναχικότητας και του κοινωνικού
αποκλεισμού στην τρίτη ηλικία είναι σοβαρές και επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική
υγεία.
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθεί η προσωπική αντίληψη της
μοναχικότητας και της κοινωνικής απομόνωσης σε άτομα της τρίτης ηλικίας. Πρόκειται για
μια ποσοτική μελέτη. Για τη συλλογή των δεδομένων αξιοποιήθηκε η κλίμακα μοναξιάς ή
Scale for Overall Emotional and Social Loneliness (SOESL) στην ελληνική έκδοση. Η
πρωτότυπη έκδοση είναι δημιουργία των Jenny De Jong Gierveld και Theo Van Tilburτο το
2006. Σύμφωνα με τους δημιουργούς της συγκεκριμένης κλίμακας η μοναξιά αποτελεί
δείκτη «της κοινωνικής ευπραγίας σχετικά με το αίσθημα της απουσίας στενής σχέσης
(συναισθηματική μοναξιά), ή απουσίας ενός ευρύτερου κοινωνικού δικτύου (κοινωνική
μοναξιά)».
Πρόκειται για ένα εργαλείο που αποτελείται από 11 δηλώσεις που βαθμολογούνται από
0-4. Οι τιμές που είναι κοντά στο 0 αντιστοιχούν σε αρνητική βαθμολογία ενώ οι τιμές που
πλησιάζουν το 4 αντιστοιχούν σε θετική βαθμολογία. Το εργαλείο αυτό είναι ένα αξιόπιστο
εργαλείο που έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και έχει σταθμιστεί και μετρά τη
συναισθηματική και κοινωνική μοναξιά. Στην έρευνα πήραν μέρος 83 ηλικιωμένοι κάτοικοι
Βόλου.
Από την έρευνα προέκυψε ότι η μοναχικότητα και η κοινωνική απομόνωση στην τρίτη
ηλικία ήταν εντονότερη στους/ις χήρους/ες, στα άτομα που έμεναν μόνα, που δεν είχαν
φίλους, που θεωρούσαν δύσκολο το γήρας και επιθυμούσαν περισσότερες επισκέψεις στο
σπίτι τους. Η μοναχικότητα και η κοινωνική απομόνωση στην τρίτη ηλικία δεν συνδέθηκαν
σε στατιστικά σημαντικό βαθμό με την ηλικία και με τον τόπο διαμονής. Το υψηλότερο
μορφωτικό επίπεδο, η ικανοποίηση ως προς το ποσό της σύνταξης και η δυνατότητα
διακοπών συσχετίστηκαν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό με χαμηλότερες βαθμολογίες στη
μοναχικότητα και την κοινωνική απομόνωση.
Loneliness and social exclusion in old age is a global phenomenon. The effects of
loneliness and social exclusion in old age are serious and affect both the physical and mental
health.
The purpose of this study is to explore the personal perception of loneliness and social
isolation in the elderly.
This is a quantitative study. The Scale for Overall Emotional and Social Loneliness
(SOESL) in the Greek version was used for data collection. The original version was created
by Jenny De Jong Gierveld and Theo Van Tilburto in 2006. According to the creators of this
scale, loneliness is an indicator of social well-being related to the feeling of absence of close
relationship (emotional loneliness), or absence of a wider social network (social loneliness) ".
This is a tool that consists of 11 statements rated from 0-4. Values close to 0 correspond to a
negative score while values close to 4 correspond to a positive score. This tool is a reliable
tool that has been translated into Greek and measures emotional and social loneliness. 83
elderly residents of Volos took part in the research.
The research showed that loneliness and social isolation in old age were more pronounced
in widows, people who were left alone, who had no friends, who considered old age difficult
and wanted more visits to their home. Loneliness and social isolation in old age were not
statistically significantly associated with age and place of residence. Higher education,
satisfaction with the amount of the pension and the possibility of vacation were statistically
significantly associated with lower scores on loneliness and social isolation.
Μοναχικότητα και κοινωνικός αποκλεισμός στην τρίτη ηλικία