Γνώσεις, στάσεις και αντιλήψεις σχετικά με τη Βασική Υποστήριξη της Ζωής και τη χρήση Αυτόματων Εξωτερικών Απινιδωτών. Η περίπτωση του Δήμου Καλαμαριάς.
Public awareness, attitudes and perceptions about Basic Life Support and Automated External Defibrillators. The case of the Municipality of Kalamaria. (Αγγλική)
εξωνοσοκομειακή καρδιακή ανακοπή | εκπαίδευση στη Βασική Υποστήριξη της Ζωής | Αυτόματοι Εξωτερικοί Απινιδωτές | απινίδωση προσιτή στο κοινό | Δήμος Καλαμαριάς
3
24
50
Περιέχει : πίνακες, σχήματα, διαγράμματα, εικόνες, χάρτες
Εισαγωγή. Η αλληλουχία διασωστικών ενεργειών, όπως περιγράφεται από την Αλυσίδα
της επιβίωσης (άμεση κλήση για βοήθεια, έναρξη καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης -
ΚΑΡΠΑ, πρώιμη απινίδωση, έγκαιρη εξειδικευμένη υποστήριξη) αποτελεί την πιο
αποτελεσματική προσέγγιση στη διαχείριση της εξωνοσοκομειακής καρδιακής ανακοπής
και μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην αύξηση του ποσοστού επιβίωσης των θυμάτων.
Σε αυτή την κατεύθυνση, πολλές τοπικές κοινωνίες ανά τον κόσμο οργανώνουν σχετικές
ενημερωτικές κι εκπαιδευτικές δραστηριότητες και εφαρμόζουν προγράμματα απινίδωσης
προσιτής στο κοινό. Στο Δήμο Καλαμαριάς βρίσκεται σε εφαρμογή ένα αντίστοιχο
νεοσύστατο πρόγραμμα. Ωστόσο, παρά την ουσιαστική προσπάθεια που καταβάλλεται τα
τελευταία χρόνια, η συμμετοχή των απλών πολιτών στη διαχείριση των περιστατικών
εξωνοσοκομειακής καρδιακής ανακοπής παραμένει χαμηλή. Το ερευνητικό ενδιαφέρον
τελευταία έχει επικεντρωθεί στην εξακρίβωση των παραγόντων που δύνανται να
παρακινήσουν την απόκριση του κοινού, ώστε να βελτιστοποιηθεί η αξιοποίηση των
διατιθέμενων πόρων.
Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να αποτυπώσει γνώσεις, στάσεις και αντιλήψεις
ατόμων που ζουν, εργάζονται και δραστηριοποιούνται στο Δήμο Καλαμαριάς σχετικά με
τη Βασική Υποστήριξη της Ζωής και τη χρήση των Αυτόματων Εξωτερικών Απινιδωτών
(ΑΕΑ).
Υλικό – Μέθοδος. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 316 ενήλικα άτομα. Η έρευνα
διεξήχθη το διάστημα Μαρτίου – Απριλίου 2022 με ηλεκτρονικά κι έντυπα μέσα, η
συμμετοχή των πολιτών ήταν ανώνυμη κι εθελοντική. Για τη συλλογή των δεδομένων
χρησιμοποιήθηκε ειδικά σχεδιασμένο ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις κλειστού τύπου. Η
επεξεργασία των δεδομένων έγινε με χρήση του προγράμματος στατιστικής ανάλυσης
SPSS v.27.
Αποτελέσματα. Το 74,7% του δείγματος αναγνώρισε την απώλεια συνείδησης και τη μη
ανταπόκριση στα εξωτερικά ερεθίσματα ως σημεία της καρδιακής ανακοπής, αλλά μόνο το
36,7% απάντησε ότι ένα θύμα ανακοπής αναμένεται να μην αναπνέει φυσιολογικά. To
79,7% των επαγγελματιών υγείας δήλωσε ότι είναι εκπαιδευμένο στη βασική ΚΑΡΠΑ (Β-ΚΑΡΠΑ), ενώ μόνο το 29,4% των πολιτών μη επαγγελματιών υγείας απάντησε ότι έχει
λάβει ανάλογη εκπαίδευση (p<0,001). Τα άτομα με εκπαίδευση στη Β-ΚΑΡΠΑ απάντησαν
σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι είναι ικανά να διαπιστώσουν ότι ένα θύμα έχει υποστεί αιφνίδια
καρδιακή ανακοπή σε σχέση με τα μη εκπαιδευμένα άτομα (p<0,001). Επίσης, δήλωσαν
περισσότερο πρόθυμα να επιχειρήσουν ανάνηψη σε άγνωστο θύμα ανακοπής (p<0,001) και
περισσότερο ικανά και με αυτοπεποίθηση να το κάνουν (p<0,001). Το 56,6% των
συμμετεχόντων απάντησε ότι η πρώτη ενέργεια σε περίπτωση εξωνοσοκομειακής
καρδιακής ανακοπής θα πρέπει να είναι η ενεργοποίηση του συστήματος άμεσης βοήθειας
και το 48,7% κατέδειξε τις θωρακικές συμπιέσεις ως την καθοριστικότερη ενέργεια βασικής
αναζωογόνησης. Οι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δήλωσαν λιγότερο πρόθυμοι
να επιχειρήσουν ΚΑΡΠΑ (p=0,016) και να χρησιμοποιήσουν έναν ΑΕΑ (p=0,018) σε
σύγκριση με τους συμμετέχοντες υψηλότερης ακαδημαϊκής εκπαίδευσης. Η προθυμία των
ατόμων να χρησιμοποιήσουν ένα διαθέσιμο ΑΕΑ επηρεάζεται από την ηλικία τους
(p<0,01): Η αύξηση της ηλικίας συνεπάγεται μείωση της προθυμίας για χρήση ΑΕΑ. Μόνο
το 42,4% των ερωτηθέντων είχαν επίγνωση ότι υπάρχουν εγκατεστημένοι ΑΕΑ στο Δήμο
Καλαμαριάς. Το 65,2% του δείγματος απάντησε ότι ένας ΑΕΑ επιτρέπεται να
χρησιμοποιείται από άτομα που έχουν εκπαιδευτεί και έχουν πιστοποίηση εκπαίδευσης, ενώ
το 20,6% απάντησε ότι ένας ΑΕΑ επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε πολίτη.
Το 37% του δείγματος θεωρεί ότι οι παρευρισκόμενοι θα πρέπει να επιχειρούν ανάνηψη
ακόμα κι αν δεν είναι εκπαιδευμένοι, ενώ το 35,1% υποστηρίζει το αντίθετο. Η έλλειψη
γνώσης κι εμπειρίας σχετικά με τη Β-ΚΑΡΠΑ προσδιορίστηκε ως ο κυριότερος
αποθαρρυντικός παράγοντας απόκρισης σε περιστατικό. Αντίστοιχα, η άγνοια σχετικά με
τον τρόπο χρήσης της συσκευής προσδιορίστηκε ως ο συχνότερος αποτρεπτικός
παράγοντας χρήσης ενός ΑΕΑ. Μεγάλο μέρος του δείγματος εξέφρασε ανησυχία σχετικά
με την πιθανότητα πρόκλησης βλάβης στο θύμα από την πλημμελή εφαρμογή ΚΑΡΠΑ
ή/και χρήση ΑΕΑ. Η επίγνωση ότι (α) η πρώιμη παρέμβαση των παρευρισκόμενων τα
πρώτα λεπτά από την ανακοπή είναι κρίσιμης σημασίας και (β) η εφαρμογή ΚΑΡΠΑ μόνο
μέσω θωρακικών συμπιέσεων μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για την επιβίωση
του θύματος, θα ενθάρρυνε σημαντικό ποσοστό του δείγματος να επιχειρήσει ανάνηψη. Το
95,6% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι οι πολίτες θα πρέπει να εκπαιδεύονται, ώστε να είναι
σε θέση να δράσουν κατάλληλα σε πραγματικά περιστατικά καρδιακής ανακοπής.
Συμπεράσματα. Πολλοί από τους παράγοντες στους οποίους μπορεί να αποδοθεί η
απροθυμία απόκρισης ή η αναποτελεσματική συμμετοχή των παρευρισκόμενων στην
αρχική διαχείριση περιστατικών εξωνοσοκομειακής ανακοπής αφορούν σε ελλιπείς,
αποσπασματικές γνώσεις κι εσφαλμένες αντιλήψεις. Επίσης, η επίγνωση του κοινού της
Καλαμαριάς για το νεοσύστατο πρόγραμμα απινίδωσης είναι σχετικά χαμηλή. Οι πολίτες
που έχουν εκπαιδευτεί στη Βασική Υποστήριξη της Ζωής δηλώνουν πιο πρόθυμοι και
ικανοί να εφαρμόσουν αναζωογόνηση σε πραγματικά περιστατικά. Η εφαρμογή μαζικών
και στοχευμένων προγραμμάτων ενημέρωσης κι εκπαίδευσης των πολιτών αποτελεί τον
καθοριστικότερο παράγοντα επιτυχίας οποιουδήποτε εγχειρήματος που αποσκοπεί στην
ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στη διαχείριση της εξωνοσοκομειακής ανακοπής.
Background. The sequence of rescue actions, as described by the “Chain of Survival”
(immediate call for help, cardiopulmonary resuscitation - CPR, early defibrillation, timely
advanced life support) is the most effective approach in the management of out-of-hospital
cardiac arrest (OHCA) and can contribute significantly to the increase of survival rates. In
this direction, many local communities around the world organize public information
campaigns and educational activities, and implement defibrillation programs accessible to
the public. In the Municipality of Kalamaria, Greece, a corresponding newly established
program is being implemented. However, despite the substantial effort made in recent years,
the involvement of laypersons in the management of OHCA remains low. The research
interest lately has focused on identifying the factors that can motivate public participation,
in order to optimize the utilization of the available resources.
Objective. This study aimed to investigate public awareness, attitudes and perceptions of
people who live, work and activate in the Municipality of Kalamaria regarding Basic Life
Support (BLS) and the use of Automated External Defibrillators (AEDs).
Material - Method. The total number of participants consisted of 316 adults. The survey
was conducted between March and April 2022, the participation of citizens was anonymous
and voluntary. A specially designed questionnaire with closed-ended questions was used for
data collection. The data were processed using the statistical analysis program SPSS v.27.
Results. 74.7% of the sample recognized the loss of consciousness and non-response to
external stimuli as signs of cardiac arrest, but only 36.7% answered that a victim is expected
to not breathe normally. 79.7% of health professionals stated that they are trained in CPR,
while only 29.4% of laypersons answered that they have received BLS training (p <0.001).
CPR trained people were more likely to be able to recognize that a victim had a sudden
cardiac arrest than untrained people (p <0.001). They were also more willing to attempt
resuscitation on an unknown victim (p <0.001) and more able and confident to do so (p
<0.001). 56.6% of the participants answered that the first action in case of OHCA should be
the activation of emergency medical services and 48.7% indicated the chest compressions
as the most significant action of BLS. Secondary education graduates answered they were
less willing to attempt CPR (p = 0.016) and use an AED (p = 0.018) compared to participants
of higher academic education. Individuals' willingness to use an available AED is affected
by their age (p <0.01): Increasing age implies a decrease in the willingness to use an
available AED. Only 42.4% of the respondents were aware that there are AEDs installed in
the Municipality of Kalamaria. 65.2% of the sample answered that an AED is allowed to be
used by people who have been trained and certified to do so, while 20.6% answered that
AEDs are allowed to be used by any bystander. 37% of the sample believe that bystanders
should attempt resuscitation even if they are not trained, while 35.1% support the opposite.
Lack of knowledge and experience about BLS was identified as the main discouraging factor
in responding to an OHCA incident. Accordingly, unawareness of how to use the device
was identified as the most common deterrent to using an AED. A remarkable part of the
sample expressed concern about the possibility of causing harm to the victim by improper
application of CPR and/or AED use. Awareness that (a) the early intervention of bystanders
in the first minutes after collapse is crucial and (b) performing CPR only through chest
compressions can be crucial for the survival of the victim, would encourage a significant
proportion of the sample to attempt resuscitation. 95.6% of respondents believe that
laypersons should be trained in BLS/AED in order to be able to act appropriately in cases
of cardiac arrest.
Conclusions. Many of the factors that are responsible for the reluctance of laypersons to
respond, or the ineffective participation of bystanders in the initial management of OHCA
relate to lack of knowledge, unawareness and misconceptions. Also, the awareness of the
public of Kalamaria for the Public Access Defibrillation (PAD) program that is implemented
is relatively low. Individuals who have been trained in BLS answered that are more willing
and able to perform resuscitation in real cases. The implementation of massive and targeted
informational and educational public programs is the most decisive factor of success of any
endeavor that aims to encourage the participation of laypersons in the initial management
of a cardiac arrest.
Γνώσεις, στάσεις και αντιλήψεις σχετικά με τη Βασική Υποστήριξη της Ζωής και τη χρήση Αυτόματων Εξωτερικών Απινιδωτών. Η περίπτωση του Δήμου Καλαμαριάς. Περιγραφή: 508875_ΡΟΓΚΟΚΟΥ_ΔΗΜΗΤΡΑ.pdf (pdf)
Book Reader Άδεια: Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές Πληροφορίες: Γνώσεις, στάσεις κι αντιλήψεις σχετικά με τη Βασική Υποστήριξη της Ζωής και τη χρήση Αυτόματων Εξωτερικών Απινιδωτών. Η περίπτωση του Δήμου Καλαμαριάς. Μέγεθος: 3.7 MB
Γνώσεις, στάσεις και αντιλήψεις σχετικά με τη Βασική Υποστήριξη της Ζωής και τη χρήση Αυτόματων Εξωτερικών Απινιδωτών. Η περίπτωση του Δήμου Καλαμαριάς. - Identifier: 169524
Internal display of the 169524 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)