Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000 | European Natura 2000 Network | Διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών | Protected Areas Management | Corine χρήσεις γης | Corine Land Use | Σ.Γ.Π. | GIS | Δείκτης αλλαγής τοπίου | Landscape Change Index
1
14
53
Περιέχει : πίνακες, σχήματα
Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά στη διερεύνηση προστατευόμενων περιοχών και εστιάζει σε αυτές του Ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000, ένα από τα πιο οργανωμένα οικολογικά δίκτυα παγκοσμίως. Ειδικότερα, σκοπός της μελέτης είναι η παρακολούθηση της κλίμακας και της φύσης των μετασχηματισμών του τοπίου εντός των ορίων των περιοχών του δικτύου Ν2Κ στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2000–2018. Εργαλείο για την επίτευξη του σκοπού αλλά και του υπολογισμού του ποσοτικού δείκτη αλλαγής τοπίου LCI αποτελεί το Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (Σ.Γ.Π.) και συγκεκριμένα η χρήση του λογισμικού ArcGis Pro. Χρησιμοποιείται η βάση δεδομένων του Corine Land Cover, CLC και CLC_Change.
Η επίτευξη του σκοπού πραγματοποιείται μέσω διαδοχικών στόχων. Αρχικά επίκεντρο αποτελεί ο προσδιορισμός και η ταξινόμηση του είδους των αλλαγών εντός των περιοχών αλλά και εκτός, σε μια ζώνη του ενός χιλιομέτρου. Κατόπιν, στόχος είναι η διερεύνηση του χαρακτήρα της δομής του τοπίου βάσει συγκριτικών αναλύσεων κάλυψης γης επικεντρώνοντας στην τάση και την ένταση των μετασχηματισμών σε κάθε χρονική περίοδο. Σημαντικό στοιχείο που συμβάλλει στη μελέτη είναι η εύρεση του δείκτη αλλαγής τοπίου LCI και τελικά η αξιολόγηση τόσο των δεδομένων της βάσης CLC, όσο και της επάρκειας της μεθόδου στη λήψη αποφάσεων στον τομέα της διαχείρισης των οικοτόπων. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται εκτείνεται σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση εντοπίζονται οι χωροχρονικές αλλαγές εντός και εκτός των περιοχών Ν2Κ μέσω χωρικής ανάλυσης του Σ.Γ.Π. Στη δεύτερη αφού αναγνωριστούν οι κυριότεροι μετασχηματισμοί, ταξινομούνται οι τύποι των αλλαγών με παράλληλη καταγραφή των εκτάσεων που καταλαμβάνουν. Στην τρίτη φάση προσδιορίζεται η ένταση των μετασχηματισμών με τον υπολογισμό του δείκτη LCI.
Συμπερασματικά, από την ανάλυση και τα αποτελέσματα αποκαλύπτεται ότι οι περισσότερες αλλαγές στις υπό διερεύνηση περιοχές συμβαίνουν σε περιβάλλοντα εκτός δασικών τοπίων, σε μεταβατικές δασώδεις και θαμνώδεις εκτάσεις. Μεγαλύτερη ετερογένεια και κατακερματισμός συμβαίνει στην περίοδο 2006-2012 σε σύγκριση με αυτήν της περιόδου 2012-2018. Η ένταση των μετασχηματισμών από τις τιμές του δείκτη LCI δείχνει ότι από την περίοδο 2000-2006 μέχρι την 2006-2012 υπήρξε πτώση μιας μονάδας, κάτι που συνέχιζε να ισχύει έως και την 2012-2018 με πτώση μισής περίπου μονάδας.
Η μελέτη των μετασχηματισμών μπορεί να δώσει μια γενική θεώρηση των αλλαγών εντός των τοπίων στην επικράτεια και να συμβάλλει στον σωστό σχεδιασμό της χρήσης γης στις περιοχές Ν2Κ και συνεπώς στη σταθεροποίηση και βιωσιμότητά τους.
The present dissertation concerns the exploration of protected areas and focuses on those of the European Natura 2000 network, one of the most organized ecological networks globally. In particular, the purpose of this study is to monitor the scale and the nature of landscape transformation within the boundaries of the networks areas N2K in Greece during 2000-2018. The tool for achieving the purpose and the calculation of the quantitative index of landscape change LCI is the Geographic Information System (GIS) and specifically the use of ArcGis Pro software. The Corine Land Cover, CLC and CLC_Change database is used.
The attainment of the purpose is achieved through successive goals. Initially, the focus is on identifying and classifying the type of changes within and outside the regions, in a zone of one kilometer. Consequently, the aim is to investigate the nature of the landscape structure based on comparative land cover analysis focusing on the trend and intensity of transformations in each time period. An important element that contributes to the study is the finding of the LCI landscape change index and finally the evaluation of both the CLC database data and the adequacy of the method in decision-making in the field of habitat management. The method used is extended in three phases. In the first phase, the spatio-temporal changes inside and outside the N2K areas are identified through spatial analysis of the GIS. In the second phase, after identifying the main transformations, the types of changes are classified with a parallel record of the areas they occupy. In the third phase, the intensity of the transformations is determined by calculating the LCI index.
In conclusion, the analysis and the results reveal that most of the changes in the under investigation areas occur in environments outside forest landscapes, in transitional wooded and bushy areas. Greater heterogeneity and fragmentation occur in the period 2006-2012 compared to that of the period 2012-2018. The intensity of the transformations from the values of the LCI index shows that from the period 2000-2006 to 2006-2012 there was a drop of one unit, something that continued until 2012-2018 with a drop of about half a unit.
The study of transformations can give an overview of the changes within the landscapes in the territory and contributes to the proper planning of land use in the N2K areas and therefore to their stabilization and sustainability.
Προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 και βιώσιμη ανάπτυξη