ηλικιωμένα άτομα / older people | ανθρώπινα δικαιώματα / human rights | γήρανση / aging | προκλήσεις / challenges | κοινωνικό κράτος δικαίου / welfare state | παροχές φροντίδας / care facilities | διεθνής σύμβαση για τα ηλικιωμένα άτομα / international convention on the rights of older persons
35
41
πίνακες, εικόνες, διαγράμματα
Τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως έχουν διακηρυχθεί σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο έχουν καθολική ισχύ για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Παρά την αδιαμφισβήτητη κάλυψη των δικαιωμάτων κάθε ανθρώπου υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που λόγω των περιστάσεων αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια στην απόλαυση των δικαιωμάτων τους. Τα ηλικιωμένα άτομα και κάθε ένα από αυτά σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό χρειάζεται να προσπεράσουν δυσκολίες για να γίνουν κοινωνοί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πέραν των φυσικών αδυναμιών λόγω της γήρανσης του σώματος η θέση των ηλικιωμένων ατόμων δυσχεραίνεται περαιτέρω από τις παγκόσμιες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στις οποίες καθίστανται ευάλωτοι. Η παρούσα εργασία μέσα από βιβλιογραφική έρευνα επιχειρεί να αναδείξει την ανάγκη στοχευμένης και καθολικής κατοχύρωσης και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ηλικιωμένων ατόμων. Παρουσιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των ηλικιωμένων ατόμων όπως εκφράζονται από τα νομικά κείμενα και τις δράσεις των διεθνών κι ευρωπαϊκών οργανισμών και του ελληνικού κράτους. Έπειτα αναλύονται τα εμπόδια που αντιμετωπίζει σήμερα το ηλικιωμένο άτομο με ιδιαίτερη έμφαση στην πανδημία COVID-19 που ανέδειξε περισσότερο τις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις για τα ηλικιωμένα άτομα. Η εργασία επιχειρεί να δώσει απάντηση στις συγκεκριμένες προκλήσεις μέσω προτάσεων για λύσεις και παρεμβάσεις. Συμπεραίνεται πως βασικό μέλημα κάθε κοινωνικού κράτους δικαίου είναι η προστασία και ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και τα ηλικιωμένα άτομα έχουν ανάγκη περισσότερων εγγυήσεων για την εξασφάλιση του δικαιώματος τους σε αξιοπρεπή και ανεξάρτητη διαβίωση με στόχο την επίτευξη κοινωνικής δικαιοσύνης. Έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα για την προώθηση και προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων των ηλικιωμένων ατόμων ωστόσο αναδεικνύεται επιτακτική η ανάγκη για μια διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματά τους που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς, μια παγκόσμια σταθερά για κάθε ηλικιωμένο άτομο.
Human rights as declared globally, regionally and nationally have universal force for every human being. Despite the indisputable coverage of the rights of every human being, there are social groups that due to their circumstances face more obstacles in the enjoyment of their rights. Older persons as a group, and each of them to a greater or lesser extent, need to overcome difficulties in respect to their human rights. In addition to the physical weaknesses due to aging, the position of older persons is further hampered by global economic, social and political developments to which they become vulnerable. The present work through bibliographic research attempts to highlight the need for a targeted and universal protection of the human rights of older persons. The human rights of older persons are presented as expressed through the legal texts and the initiatives of international and European organizations and the Greek state. Then the obstacles faced by the elderly today are analyzed with special emphasis on the COVID-19 pandemic which highlighted the economic and social challenges for older persons. The work attempts to answer the specific challenges through proposals for solutions and interventions. It is concluded that the main concern of every welfare state is the protection and respect of human dignity and that older persons need more guarantees to ensure their right to a dignified and independent life with a view to achieving social justice. Significant steps have been taken to promote and protect the human rights of older people, but there is an urgent need for an international Convention on the Rights of Older Persons to serve as a benchmark, a global standard for every older person.
Το Δικαίωμα στην Ανεξάρτητη και Αξιοπρεπή Διαβίωση και Κοινωνική Ένταξη: Η Περίπτωση των Ηλικιωμένων σε Ελλάδα και Ευρώπη