Διερεύνηση της επίδρασης του φόβου λόγω της πανδημίας σε σχέση με την κοινωνική υποστήριξη και την ύπαρξη κατάθλιψης σε ηλικιωμένα άτομα που ζουν στην Κοινότητα. Η περίπτωση του Δήμου Φαιστού Ηρακλείου Κρήτης
ΑΝΑΒΟΛΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ ΗΛ. ΑΡΧΕΙΟΥ ΕΩΣ 4/2023. Εισαγωγή: Δεκάδες μελέτες στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν καταγράψει την αρνητική επίδραση της πανδημίας λόγω του κορονοϊού covid-19 στη ψυχική υγεία, ιδιαίτερα σε σχέση με τα ηλικιωμένα άτομα, καθώς αυτά μαζί με τους χρόνιους πάσχοντες αποτελούν τις κατεξοχήν ομάδες υψηλού κινδύνου.
Σκοπός: Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνήσει την επίδραση της πανδημίας σε σχέση με την ύπαρξη κατάθλιψης και την κοινωνική υποστήριξη σε δείγμα ηλικιωμένων ατόμων κατοίκων του Δήμου Φαιστού Ηρακλείου Κρήτης.
Υλικό – Μέθοδος: Η έρευνα ήταν συγχρονική και διεξήχθη τον Οκτώβριο του 2020. Η δειγματοληψία ήταν τυχαία και το μέγεθος του δείγματος ήταν 200 άτομα ηλικίας 65 και άνω (4,5% περίπου επί του συνολικού πληθυσμού ατόμων άνω των 65 ετών μονίμων κατοίκων του Δήμου Φαιστού της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου Κρήτης). Το επίπεδο εμπιστοσύνης της μελέτης ήταν 95% με περιθώριο σφάλματος 7%. Η έρευνα έλαβε χώρα με χρήση γραπτού δομημένου ερωτηματολογίου που συμπληρωνόταν στο πλαίσιο συνέντευξης για λόγους αξιοπιστίας της μελέτης. Το ερωτηματολόγιο περιλάμβανε ερωτήσεις για το κοινωνικο-δημογραφικό προφίλ των ερωτώμενων, την κατάσταση της υγείας τους, καθώς και ερωτήσεις για αντιλήψεις των ερωτώμενων αναφορικά με την πανδημία. Για τη διερεύνηση της κατάθλιψης χρησιμοποιήθηκε η κλίμα γηριατρικής κατάθλιψης GDS-15 (Geriatric Depressions Scale), που διαθέτει πολύ καλούς δείκτες ευαισθησίας (79-100%) και ειδικότητας (67-80%). Στην παρούσα μελέτη ο δείκτης αξιοπιστίας Cronbach’s Alpha βρέθηκε α=,798. Για τη διερεύνηση της κοινωνικής υποστήριξης χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο SSQ-6 (Short Form Social SupportQuestionnaire, SSQ-6) των Sarason και συν. (1987) , που επίσης διαθέτει καλά επίπεδα αξιοπιστίας και εγκυρότητας. Ο δείκτης αξιοπιστίας του ερωτηματολογίου SSQ-6 Cronbach’s Alpha βρέθηκε στην παρούσα έρευνα α=,767. Η κωδικοποίηση των ερωτηματολογίων έγινε με το πρόγραμμα SPSSV.22 και για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν περιγραφικά στατιστικά (συχνότητες, μέσες τιμές), ενώ για τη σύγκριση μεταβλητών αξιοποιήθηκε ο μη παραμετρικός έλεγχος Uτων Mann-Whitneyκαι για τις συσχετίσεις ο δείκτης rτου Spearman. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε p<,05.
Αποτελέσματα:Το 40,5% του δείγματος ήταν άνδρες και το 59,5% γυναίκες. Η μέση ηλικία
ήταν τα 75,70 έτη (SD±6,29) και η μέση τιμή της εκπαίδευσης ήταν 5,62 έτη (SD±2,81). Η μέση τιμή της GDS-15 βρέθηκε στην τιμή 5,97(SD±3,07), ενώ η σύγκριση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας έδειξε πως οι γυναίκες, τα μοναχικά άτομα και οι ηλικιωμένοι με χρόνια προβλήματα υγείας είναι πιο ευάλωτοι στην ανάπτυξη καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Σε σχέση με τον covid-19 και την καταθλιπτική συμπτωματολογία υπήρξε θετική συσχέτιση με δεκαπέντε παράγοντες (p<,05) με ποιο σημαντικούς το φόβο για την υγεία της οικογένειας τους, τη διαταραχή στον ύπνο, την αίσθηση μοναξιάς και το συναίσθημα αδυναμίας αντιμετώπισης του ιού. Αναφορικά με την κοινωνική υποστήριξη η μέση τιμή για τoκοινωνικό δίκτυο (SSQ-1)βρέθηκε στα 12 άτομα (SD±5,26) και για την αντιλαμβανόμενη κοινωνική υποστήριξη 28,14 (SSQ-2, SD±2,92). Η σύγκριση μέσων τιμών κοινωνικής υποστήριξης μεταξύ ανδρών – γυναικών έδειξε στατιστική διαφορά μόνο ως προς το μέγεθος του κοινωνικού δικτύου, καθώς οι γυναίκες φάνηκε να διαθέτουν μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο συγκριτικά με τους άνδρες (Mann-WhitneyU=3,885,500, p=,019). Τέλος, θετική στατιστική συσχέτιση προέκυψε μεταξύ αντιλαμβανόμενης κοινωνικής υποστήριξης και εκπαιδευτικού επιπέδου (r=,150, p=,035), καθώς και μηνιαίου ατομικού εισοδήματος (r=,181, p=,010).
Συζήτηση: Η έρευνα έδειξε πως οι ηλικιωμένου του δείγματος είχαν μέτριο επίπεδο κατάθλιψης. Τα αποτελέσματα της μελέτης συγκρινόμενα με παλαιότερη μελέτη στην Κρήτη σε αντίστοιχο δείγμα ηλικιωμένων άλλου Δήμου, πριν την έναρξη της πανδημίας, δεν έδειξαν διαφορά ως προς τη μέση τιμή. Αντίθετα, σε αντίστοιχη μελέτη σε δείγμα ηλικιωμένων σε αστικό περιβάλλον στην αρχή της πανδημίας, η μέση τιμή της GDS-15 στην παρούσα μελέτη ήταν διπλάσια. Φαίνεται, λοιπόν, πως η πανδημία ως συμβάν να επηρέασε την καταθλιπτική συμπτωματολογία των ηλικιωμένων του δείγματος, καθώς στη σχετική ερώτηση προέκυψαν 15 παράγοντες σε σύνολο 24 που συσχετίστηκαν με υψηλή καταθλιπτική συμπτωματολογία. Χαρακτηριστική είναι η αρνητική συσχέτιση με την ερώτηση «είμαι αισιόδοξος/η πως θα τα καταφέρω», που αντανακλά χαμηλό «φρόνημα» σε σχέση με την απειλή της πανδημίας. Επιπλέον, η μελέτη έδειξε πως τα άτομα που ζουν μόνα αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο παρουσίας καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Αλλά και στο επίπεδο της κοινωνικής υποστήριξης τόσο το μέγεθος του κοινωνικού δικτύου όσο και αναφορικά με την αντιλαμβανόμενη κοινωνική υποστήριξη οι αντίστοιχες μέσες τιμές ήταν χαμηλές συγκριτικά με αντίστοιχες μελέτες. Επιπλέον, από τις συσχετίσεις της μελέτης φάνηκε τόσο η συναισθηματική διάθεση κατά την περίοδο της πανδημίας να έχει επηρεάσει την κοινωνική υποστήριξη (SSQ-2) όσο και η σωματική υγεία και ο φόβος για
την υγεία των άλλων μελών της οικογένειάς τους (SSQ-1).
Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν μέτρια καταθλιπτική συμπτωματολογία και χαμηλή κοινωνική υποστήριξη. Η πανδημία φάνηκε να έχει επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση των ηλικιωμένων, καθώς περιόρισε τις κοινωνικές επαφές των ηλικιωμένων του δείγματος, ενώ ταυτόχρονα αύξησε την ανησυχία τους σε διάφορά θέματα που άπτονται τόσο της δικής τους υγείας όσο και της ευρύτερης οικογένειάς τους. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν πως οι μονάδες κοινωνικής φροντίδας και υγείας θα πρέπει να κινητοποιηθούν και να σχεδιάσουν δράσεις για την προστασία της συναισθηματικής διάθεσης των ηλικιωμένων, καθώς φάνηκε να παρουσιάζουν μέτρια καταθλιπτική συμπτωματολογία και μεγάλη αβεβαιότητα για το μέλλον.
Λέξεις – Κλειδιά
Ηλικιωμένοι, κατάθλιψη , κοινωνική απομόνωση , πανδημία , κορονοϊός , φόβος ,κοινωνική υποστήριξη
Abstract
Introduction: Dozens of studies in the international literature have documented the negative impact of the pandemic due to coronovirus-19 on mental health, especially in the elderly, as they along with the chronically ill are the highest risk groups.
Aim: The aim of the study was to investigate the impact of the pandemic in relation to the existence of depression and social support in a sample of elderly residents of the Municipality of Phaistos, Heraklion, Crete.
Material - Method: The survey was synchronous and was conducted in October 2021. The sampling was random and the sample size was 200 people aged 65 and over (about 4.5% of the total population of people over 65 years old residents of the Municipality Phaistos of the Regional Unit of Heraklion, Crete). The confidence level of the study was 95% with a margin of error of 7%. The research was conducted using a written structured questionnaire that was completed in an interview for reasons of study reliability. The questionnaire included questions about the socio-demographic profile of the respondents, their state of health, as well as questions about the respondents' perceptions regarding the pandemic. The GDS-15 (Geriatric Depressions Scale) climate, which has very good sensitivity (79-100%) and specificity (67-80%) indices, was used to investigate depression. In the present study, Cronbach’s Alpha reliability index was found to be α =, 798. The SSQ-6 questionnaire (Short Form Social SupportQuestionnaire, SSQ-6) by Sarason et al. Was used to investigate social support. (1987), which also has good levels of reliability and validity. The reliability index of the SSQ-6 Cronbach’s Alpha questionnaire was found in the present study α =, 767. The questionnaires were coded with the program SPSSV.22 and for the statistical analysis descriptive statistics (frequencies, mean values) were used, while for the comparison of variables the non-parametric control of Mann-Whitney was used and for the correlations the Spearman index was used. The level of statistical significance was set p <, 05.
Results: 40.5% of the sample were men and 59.5% were women. The mean age was 75.70 years (SD ± 6.29) and the mean value of education was 5.62 years (SD ± 2.81). The mean value of GDS-15 was found to be 5.97 (SD ± 3.07), while the comparison of depressive symptoms showed that women, lonely people and the elderly with chronic health problems are more vulnerable to the development of depressive symptoms. In relation to covid-19 and depressive symptoms there was a positive correlation with fifteen factors (p <, 05) with the
most important being the fear for their family health, sleep disorder, feeling of loneliness and the feeling of inability to deal with the virus. . Regarding social support, the average value for the social network (SSQ-1) was found at 12 people (SD ± 5.26) and for perceived social support 28.14 (SSQ-2, SD ± 2.92). The comparison of average social support values between men and women showed a statistical difference only in the size of the social network, as women seemed to have a larger social network compared to men (Mann-WhitneyU = 3,885,500, p =, 019). Finally, a positive statistical correlation emerged between perceived social support and educational level (r =, 150, p =, 035), as well as monthly individual income (r =, 181, p =, 010).
Discussion: Research has shown that the elderly in the sample had a moderate level of depression. The results of the study compared to an earlier study in Crete in a corresponding sample of elderly people from another Municipality, before the onset of the pandemic, did not show a difference in mean value. In contrast, in a similar study in a sample of elderly people in an urban environment at the beginning of the pandemic, the mean GDS-15 value in the present study was double. It seems, therefore, that the pandemic as an event affected the
depressive symptoms of the elderly in the sample, as the relevant question revealed 15 factors out of a total of 24 that were associated with high depressive symptoms. Characteristic is the negative correlation with the question "I am optimistic / how I will succeed", which reflects a low "mindset" in relation to the threat of pandemic. In addition, the study showed that people living alone were at a much higher risk of developing depressive symptoms. But also at the level of social support both the size of the social network and in terms of perceived social support the corresponding average values were low compared to corresponding studies. In addition, the correlations of the study showed that both the emotional mood during the pandemic period has affected social support (SSQ-2) and the physical health and fear for the health of other family members ( SSQ-1).
Conclusions: The results of the study showed moderate depressive symptoms and low social support. The pandemic seemed to have a negative effect on the mood of the elderly, as it limited the social contacts of the elderly in the sample, while at the same time increasing their concern on various issues concerning both their own health and that of their extended family. These results indicate that social care and health units should be mobilized and plan actions to protect the emotional mood of the elderly, as they appeared to have moderate depressive
symptoms and great uncertainty about the future.
Key Words: Elderly, depression, social isolation, pandemic, coronavirus, fear, social support
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Main Files
Διερεύνηση της επίδρασης του φόβου λόγω της πανδημίας σε σχέση με την κοινωνική υποστήριξη και την ύπαρξη κατάθλιψης σε ηλικιωμένα άτομα που ζουν στην Κοινότητα. Η περίπτωση του Δήμου Φαιστού Ηρακλείου Κρήτης Description: std504085 ΛΑΜΠΡΙΝΑΚΟΥ ΕΙΡΗΝΗ.pdf (pdf)
Book Reader Info: Σώμα Διπλωματικής εργασίας Size: 0.6 MB
Διερεύνηση της επίδρασης του φόβου λόγω της πανδημίας σε σχέση με την κοινωνική υποστήριξη και την ύπαρξη κατάθλιψης σε ηλικιωμένα άτομα που ζουν στην Κοινότητα. Η περίπτωση του Δήμου Φαιστού Ηρακλείου Κρήτης - Identifier: 160142
Internal display of the 160142 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)