Τα ρευματικά νοσήματα (ΡΝ) αποτελούν χρόνιες παθολογικές καταστάσεις που πλήττουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού, επηρεάζουν τη λειτουργικότητα και οδηγούν σε ευπάθεια και αναπηρία. Η σωματική επιβάρυνση προκαλεί ψυχολογικές επιπτώσεις, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται συχνά κατάθλιψη και υποβάθμιση της συνολικής ποιότητας ζωής των ασθενών.
Σκοπός: Η παρούσα εργασία στοχεύει στην ανίχνευση του επιπέδου κατάθλιψης και ποιότητας ζωής ατόμων με ΡΝ, καθώς και στη διερεύνηση της συνεπίδρασης του φύλου, της ηλικίας, της οικογενειακής κατάστασης και του εκπαιδευτικού επιπέδου.
Μεθοδολογία: Σε 73 ασθενείς που πάσχουν από ΡΝ και 41 άτομα της ομάδας ελέγχου, χορηγήθηκαν αυτοσυμπληρούμενα ερωτηματολόγια για εκτίμηση της κατάστασης της υγείας (HAQ-DI), ανίχνευση των συμπτωμάτων κατάθλιψης (BDI) και αξιολόγηση της ποιότητας ζωής (WHOQOL-BREF). Συμπληρωματικά, καταγράφηκαν δημογραφικά χαρακτηριστικά (φύλο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, μορφωτικό επίπεδο) και στοιχεία σχετικά με την ασθένεια (νόσημα, έτος επίσημης διάγνωσης, φαρμακευτική αγωγή). Η στατιστική ανάλυση έγινε με το λογισμικό SPSS 25 και οι κλίμακες αξιολογήθηκαν με τον συντελεστή Cronbach’s Alpha. Το Independent T-test εφαρμόσθηκε για τη σύγκριση των ομάδων, ενώ η Πολλαπλή Γραμμική Παλινδρόμηση για την επίδραση των εξαρτημένων μεταβλητών.
Αποτελέσματα: Στους ασθενείς, η μέση τιμή HAQ-DI είναι 0,68 και το 47,9% παρουσιάζει μέτρια ή σοβαρή έκπτωση λειτουργικότητας• η μέση βαθμολογία BDI ανέρχεται σε 11,05 και το 20,5% εμφανίζει καταθλιπτικά συμπτώματα•οι μέσες τιμές ποιότητας ζωής κυμαίνονται από 60,5 έως 71,1. Στην ομάδα ελέγχου, η μέση τιμή HAQ-DI είναι 0,02 και όλοι παρουσιάζουν φυσιολογική λειτουργικότητα• η μέση βαθμολογία BDI ανέρχεται σε 5,85 και το 7,3% εμφανίζει καταθλιπτικά συμπτώματα•οι μέσες τιμές ποιότητας ζωής κυμαίνονται από 72,5 έως 83,7. Με σταθερούς τους υπόλοιπους προγνωστικούς παράγοντες, η αύξηση του εκπαιδευτικού επιπέδου επηρεάζει τα επίπεδα κατάθλιψης (-2,5 βαθμούς στο BDI) και την ποιότητα ζωής (+4,8 έως +7,3 βαθμούς στο WHOQOL-BREF)• τα διαζευγμένα και σε χηρεία άτομα υστερούν ως προς τους έγγαμους στην WHOQOL-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ (-20,5 και -10,1 βαθμοί αντίστοιχα)•η αύξηση της ηλικίας επηρεάζει το WHOQOL-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (+0,26 βαθμοί ανά ηλικιακό έτος).
Συμπεράσματα: Η ομάδα των ασθενών παρουσιάζει έκπτωση λειτουργικότητας και υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης σε σχέση με την ομάδα ελέγχου, και αντιστοίχως, χειρότερη ποιότητα ζωής σε όλους τους επιμέρους τομείς. Επιπλέον, τα επίπεδα κατάθλιψης επηρεάζονται από το εκπαιδευτικό επίπεδο, και η ποιότητα ζωής από το εκπαιδευτικό επίπεδο, την οικογενειακή κατάσταση και την ηλικία.
Λέξεις – Κλειδιά: Ρευματικά νοσήματα, έκπτωση λειτουργικότητας, δείκτης ανικανότητας, κατάθλιψη, ποιότητα ζωής.
Rheumatic diseases are highly prevalent in the general population, and are related to physical impairment, frailty and disability. The burden of rheumatic diseases causes psychological distress in form of depression, leading to overall lower quality of life.
Objective: The aim of the present study is to detect the levels of depression and quality of life in rheumatic disease patients, as well as to estimate the co-effect of age, sex, marital status and educational level.
Materials and Methods: 74 rheumatic disease patients and 41 healthy subjects (control group) were assessed with self-report questionnaires, assessing physical impairment (HAQ-DI), depression levels (BDI) and quality of life (WHOQOL-BREF). Demographic data (age, sex, educational and marital status) and information regarding the disease (diagnosis, disease duration, medication) were also gathered. SPSS software was used for the statistical analysis and Cronbach’s Alpha coefficient for the inventories’ credibility. Independent T-test assessed the comparison between groups, and Multiple Linear Regression, the impact of the dependent variables.
Results: In rheumatology patients, average HAQ-DI score is 0.68 and 47.9% shows medium or severe physical impairment; average BDI score is 11.05 and the percentage of subjects with depressive symptoms rises to 20.5%; average WHOQOL-BREF scores range within 60.5 and 71.1. In control group, average HAQ-DI score is 0.02 and none of the subjects shows physical impairment; average BDI score is 5.85 and 7.3% of the group develops depressive symptoms; average WHOQOL-BREF scores range from 72.5 to 83.7. Considering the stability of all other coefficients, higher educational levels affect both depression levels (-2.5 in BDI score) and quality of life (between +4.8 and +7.3 in WHOQOL-BREF scores); WHOQOL-SOCIAL score differs in divorced and widowed subjects (-20.5 and -10.1 respectively) compared to married ones; WHOQOL-ENVIRONMENT score changes with the increase in age (+0.26 per advancing year).
Conclusions: In patients, more physical impairment, higher levels of depression and poorer quality of life are found, in comparison to the control group. Furthermore, depression levels are affected by education level, and quality of life is affected by education level, marital status and age.
Keywords: Rheumatic diseases, physical impairment, disability index, depression, quality of life.
