Η φεστιβαλική αφίσα συνιστά βασικό επικοινωνιακό εργαλείο των πολιτιστικών οργανισμών για την προώθηση των μηνυμάτων τους, το οποίο περιλαμβάνει πολλές ιδιαιτερότητες, όχι μόνο στο πεδίο του σχεδιασμού αλλά κυρίως στο πεδίο της αποτελεσματικότητας της επικοινωνιακής πράξης. Στο πρώτο μέρος της παρούσας εργασίας επιχειρείται μία σύντομη αναφορά στο πεδίο του Οπτικού Πολιτισμού και γίνεται επισκόπηση των βασικών εννοιών της επικοινωνίας στον πολιτισμό, την σημειωτική ανάλυση, την διασημειωτική μετάφραση, το ευρύτατο πεδίο της διαφημιστικής αφίσας και τέλος του γραφιστικού σχεδίου, το οποίο θεωρείται εγγενώς συνδεδεμένο με την οπτική επικοινωνία. Πεδίο εφαρμογής αυτού του θεωρητικού προβληματισμού είναι η διαφημιστική αφίσα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι μία από τις σημαντικότερες πολιτιστικές διοργανώσεις στην Ελλάδα, το κορυφαίο φεστιβάλ της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το πρωτεύον και παλαιότερο φεστιβάλ στα Βαλκάνια για τις δημιουργίες νεοεμφανιζόμενων κινηματογραφιστών από όλο τον κόσμο, αλλά και το βήμα παρουσίασης της ετήσιας ελληνικής παραγωγής. Κάθε χρόνο δημιουργείται μία αφίσα για την επικοινωνιακή προβολή του Φεστιβάλ, η οποία εμπεριέχει την ιδεολογική ταυτότητα του θεσμού ενώ παράλληλα συνιστά μία μορφή τέχνης, με στόχο την γεφύρωση τόσο των καλλιτεχνών, όσο και του κοινού με το έργο τους. Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να διερευνηθεί ο ρόλος της αφίσας από την διεθνοποίηση του Φεστιβάλ (το 1992) μέχρι σήμερα, να εντοπιστούν οι παράμετροι αλλαγής της επικοινωνιακής του στρατηγικής στην διαχείριση της οπτικής του ταυτότητας και να καταγραφούν πιθανές αναφορές στις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, όπως αποτυπώθηκαν στις αφίσες του.
Η συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς την διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο ο οργανισμός προσέγγισε την αφίσα για να επικοινωνήσει με το κοινό του. Η περίοδος μελέτης αφορά το χρονικό διάστημα 1992-2017 και συγκεκριμένα τις καλλιτεχνικές διευθύνσεις του Μ. Δημόπουλου (1992-2004), της Δέσποινας Μουζάκη (2005-2009), του Δημήτρη Εϊπίδη (2010-2016) και των Ζαλαντό-Ανδρεαδάκη (2016-έως σήμερα, 2017).
The festival poster is a basic communication tool for cultural organizations in order to promote their messages, which includes many peculiarities not only in the field of design but also in the field of effectiveness of the communication act. In the first part of this thesis, a brief reference is made to the field of Visual Culture and an overview of the basic concepts of cultural communication, semiotic analysis, intersemiotics, the broad field of the advertising poster and the graphic design, which is considered inherently linked with visual communication. The scope of this theoretical reflection is the advertising poster of the Thessaloniki International Film Festival.
The Thessaloniki International Film Festival is one of the most important cultural events in Greece, the leading festival of Southeastern Europe, the primary and oldest festival in the Balkans for the creation of emerging filmmakers from all over the world, as well as the presentation of the annual Greek production. Each year a poster is created to promote the Festival, which contains the ideological identity of the institution while at the same time it constitutes a form of art with the aim of bridging together both artists and the audience with their work. The aim of this diploma thesis is to investigate the role of the poster from the internationalization of the Festival (1992) until now, in order to identify the parameters of change regarding the communication strategy and the management of the organization’s visual identity, as well as to record possible references to the socio-political conditions, when depicted in its posters.
This case study is of particular interest in investigating how the organization approached the poster in order to communicate with its audience. The study period covers the years 1992-2017, namely the artistic directories of M. Dimopoulos (1992-2004), Despina Mouzaki (2005-2009), Dimitris Eipides (2010-2016) and Zalanto-Andreadakis (2016- to date, 2017).
