Η επέλαση των ΤΠΕ έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές στον τρόπο επικοινωνίας των ανθρώπων. Τα μουσεία, ως κατεξοχήν αναπόσπαστα κομμάτια της κοινωνικής ζωής αναπόφευκτα επηρεάζονται και καλούνται να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Ειδικότερα για έναν οργανισμό μεσαίου μεγέθους, με συντηρητική νοοτροπία, σε ένα περιβάλλον οικονομικής κρίσης, όπως το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Ελλάδας, η πρόκληση είναι μεγάλη. Για να συνεχίσει να εκπληρώνει την αποστολή του και να επιτυγχάνει τους σκοπούς του, χρειάζεται να συμβαδίσει με τις εξελίξεις.
Προκύπτει, λοιπόν, η ανάγκη για ουσιαστική ενσωμάτωση των νέων ψηφιακών επικοινωνιακών μέσων (κοινωνικά δίκτυα και ιστοσελίδα) για την αποτελεσματικότερη επικοινωνία του Ε.Ι.Μ με το κοινό του, αλλά και για την ενίσχυση της επιρροής του στην κοινωνία. Ωστόσο, για να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη από την ψηφιακή επικοινωνία είναι απαραίτητο όλες οι ενέργειες να ακολουθούν μία ειδικά σχεδιασμένη στρατηγική. Η παρούσα εργασία σχεδιάζει μία ολοκληρωμένη ψηφιακή επικοινωνιακή στρατηγική προσαρμοσμένη στις ανάγκες και τους πόρους του Ε.Ι.Μ, με απώτερο σκοπό την ενίσχυση της βιωσιμότητάς του.
Αρχικά, για το σχεδιασμό της επικοινωνιακής στρατηγικής η μελέτη απαντά πρώτα στα ερωτήματα «γιατί πραγματοποιείται;», «πότε πρέπει να γίνεται;», «ποιος απασχολείται;» και «τι θα κληθεί να κάνει;». Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο αιτιολογεί την εκπόνηση του σχεδιασμού, αλλά δείχνει το δρόμο της προσέγγισης ρίχνοντας φως στα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν από το νέο σχέδιο. Παράλληλα, η συμβολή τεχνικών μάρκετινγκ και branding αξιολογούνται ως πολύτιμες για τη νέα στρατηγική.
Στη συνέχεια της έρευνας, πραγματοποιείται συστηματική παρατήρηση της διαχείρισης των ψηφιακών μέσων επικοινωνίας (κοινωνικών δικτύων και ιστοσελίδων) σε μουσεία της Ελλάδας, της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής (βλ. Παράρτημα: Πίνακας 4 και Πίνακας 2) ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα και καλές πρακτικές που μπορούν να προσαρμοστούν στη στρατηγική του Ε.Ι.Μ. Η επιλογή των μουσείων που παρατηρούνται έγινε με κριτήρια φυσικής και ψηφιακής επιτυχίας και πολιτισμικής, θεματικής και οργανωτικής εγγύτητας με το Ε.Ι.Μ. Στόχος είναι η δημιουργία σφαιρικής και ολοκληρωμένης άποψης για τη διαχείριση ψηφιακής επικοινωνίας σε ποικίλους οργανισμούς.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκπόνηση του σχεδιασμού της ψηφιακής επικοινωνιακής στρατηγικής για το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο είναι η κατανόηση και ανάλυση της παρούσας κατάστασης. Παρουσιάζονται και αναλύονται τα υπάρχοντα μέσα ψηφιακής επικοινωνίας του Ε.Ι.Μ. (Facebook, Instagram, YouTube, Ιστοσελίδα) σε συνδυασμό με δεδομένα από τα εργαλεία αναλύσεών τους και δημιουργούνται λίστες για τις 10 πιο επιτυχημένες (Πίνακας 5) και τις 10 λιγότερο αποτελεσματικές (Πίνακας 6) δημοσιεύσεις του Μουσείου, ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα για κριτήρια επιτυχίας δημοσιεύσεων. Στη συνέχεια πραγματοποιείται μια εκτενής ανάλυση SWOT της ψηφιακής επικοινωνίας του Μουσείου. Έτσι, μπορούν να οργανωθούν πιο αποτελεσματικά οι επιμέρους στόχοι της στρατηγικής, ώστε να είναι ρεαλιστικοί και εφαρμόσιμοι, σύμφωνα με τους υπάρχοντες πόρους. Επιπλέον, με τη μορφή άτυπης συνέντευξης, έδωσαν τη γνώμη τους και τη συνεισφορά τους για τη δημιουργία της νέας στρατηγικής, συνεργάτες του Μουσείου που εμπλέκονται ή θα εμπλακούν στη μελλοντική εφαρμογή της.
Τέλος, σχεδιάζεται η ψηφιακή επικοινωνιακή στρατηγική, με αναλυτικές προτάσεις δράσεων και ενεργειών, οι οποίες βασίζονται στη βιβλιογραφία και τις έρευνες της εργασίας, αλλά προσαρμόζονται στην πραγματικότητα του οργανισμού, με σκοπό την αποτελεσματική αξιοποίηση των νέων τεχνολογικών μέσων και τη μεγιστοποίηση της εισφοράς τους στη βιωσιμότητα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.
The advent of ICTs has brought about radical changes in the way people communicate. Museums, as an integral part of social life, are inevitably influenced and called upon to adapt to new circumstances. Especially for a conservative small-to-medium sized organization in an environment of economic crisis, such as the National Historical Museum of Greece, the challenge is great. In order to continue to fulfill its mission and achieve its goals, it needs to keep pace with developments.
There is, therefore, the need for effective integration of the new digital media (social networks and website) for more effective communication of the Museum with its public, but also towards strengthening its influence in the society. However, in order to maximize the benefits of digital communication, it is necessary that all actions follow a custom designed strategy. The present work designs an integrated digital communication strategy adapted to the needs and resources of the Museum, with the ultimate goal of enhancing its viability.
Initially, for the design of the communication strategy, the study first answers the questions: "why is it done?", "when should it be done?", "who is engaged?" and "what will they be called to do?". The produced answers not only help justify the elaboration of the strategic plan, but more importantly they guide the approach, by shedding light on the problems to be solved by the new plan. At the same time, the contribution of marketing and branding techniques are indispensable for the new strategy.
Following the research, a systematic observation of the management of digital media (social networks and websites) of museums in Greece, Europe and North America is made (see Annex: Table 4 and Table 2) in order to draw conclusions and good practices that can be adapted to the digital strategy of the National Historical Museum of Greece. The selection of the observed museums was made with criteria of physical and digital success and cultural, thematic and organizational proximity to the particular organization. The aim is to create a comprehensive and integrated view of digital communication management in a variety of organizations.
A necessary condition for the elaboration of the digital communication strategy for the Museum is the understanding and analysis of its current situation. The existing digital media of the Museum are presented and analyzed. (Facebook, Instagram, YouTube, Website) in combination with data from their statistical analysis tools and lists are created for the 10 most successful (Table 5) and the 10 least effective (Table 6) posts of the Museum on Facebook, to draw results on which types of posts work better. Subsequently an extensive SWOT analysis is performed regarding the Museum's digital communication. Thus, the individual objectives of the strategy can be organized more effectively, so that they are realistic and applicable, according to the available resources. In addition, in the form of an informal interview, the Museum's collaborators who are or will be involved in its future implementation, gave their opinion and contribution to the creation of the new strategy.
Finally, the digital communication strategy is designed, with detailed proposals of actions, which are based on the literature and research of the dissertation, but are adapted to the reality of the organization, in order to effectively utilize the new technological tools and maximize their contribution to the sustainability of the National Historical Museum.
Σχεδιασμός Ψηφιακής Επικοινωνιακής Στρατηγικής για το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο