Δημιουργική Βιομηχανία | Εθνική Κινηματογραφία | Προσέλκυση Παραγωγών | Φορολογικά Κίνητρα | Film Commission | Κινηματογράφος | Κινηματογραφικές Παραγωγές | Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου | ΕΚΚ | ΕΚΟΜΕ | Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
2
62
66
Περιέχει : πίνακες, διαγράμματα
Η ανακάλυψη του κινηματογράφου οδηγεί στη δημιουργία μίας νέας τέχνης και παράλληλα στην ανάπτυξη μίας καινούργιας επιχειρηματικής δραστηριότητας, μέσα από την παραγωγή, τη διανομή και την προβολή ταινιών. Το νέο αυτό μέσο αναπτύσσεται σε διάφορες χώρες του κόσμου και ιδιαίτερα στη Γαλλία και την Αμερική, με την τελευταία να ξεχωρίζει και να γιγαντώνεται μετά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο κινηματογράφος αποτελεί μία καθαρά ομαδική δραστηριότητα που βασίζεται στον καταμερισμό της εργασίας και περιλαμβάνει ειδικότητες τόσο καλλιτεχνικές όσο και τεχνικές. Η δημιουργία μίας κινηματογραφικής ταινίας διατρέχει τυπικά πέντε στάδια παραγωγής: την ανάπτυξη, την προπαραγωγή, το γύρισμα, τη μεταπαραγωγή και τη διανομή⸱ και συνήθως, τα χρηματικά ποσά που απαιτούνται για την ολοκλήρωσή της είναι ιδιαίτερα υψηλά. Από τα παραπάνω στάδια, το πιο δαπανηρό είναι εκείνο του γυρίσματος, γεγονός που καθιστά την ανεύρεση οικονομικών πόρων εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία. Επομένως, είναι εύλογο το γεγονός πως μέσα στα χρόνια και ενώ το μέσο εξελίσσεται, οι κινηματογραφικές παραγωγές αρχίζουν να ξεπερνούν τα σύνορα της χώρας παραγωγής τους και αναζητούν νέους και οικονομικότερους προορισμούς, για την πραγματοποίηση των γυρισμάτων τους.
Εξίσου όμως, πολλαπλά είναι τα οφέλη που αποκομίζει μία περιοχή όταν φιλοξενεί κινηματογραφικά γυρίσματα, αφού ενισχύουν την ανάπτυξη της οικονομίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας, δημιουργούν θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα προβάλουν τον τόπο, μέσα από τη διαφήμιση που προκαλεί η ταινία. Επομένως, πολλές κυβερνήσεις εντάσσουν τον κινηματογράφο στην οικονομική και στην πολιτιστική πολιτική τους, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για την προσέλκυση ξένων παραγωγών στην περιοχή τους. Άλλωστε, είναι γεγονός πως η κινηματογραφική τέχνη ανήκει σε μία ευρύτερη κατηγορία που ονομάζεται δημιουργική βιομηχανία και αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας.
Σε ό,τι αφορά τις χώρες της Ευρώπης, διαφαίνεται έντονη η ανάγκη στήριξης της νέας τέχνης εξαιτίας της υπέρμετρης εξάπλωσης και ανάπτυξης των αμερικάνικων ταινιών, σε συνδυασμό μάλιστα με το μειωμένο ενδιαφέρον του κοινού προς τις εθνικές κινηματογραφίες, αλλά και με την αποθάρρυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας λόγω του υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα. Έτσι, η στήριξη αυτή παίρνει κυρίως τη μορφή της κρατικής ενίσχυσης μέσα από μέτρα και πολιτικές, καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο τον κινηματογράφο έντονα εξαρτώμενο από τη χρηματοδότηση του κράτους. Παράλληλα όμως, και σε ευρωπαϊκό επίπεδο λαμβάνονται μέτρα και δημιουργούνται προγράμματα με στόχο την ενίσχυση των συμπαραγωγών και την προσέλκυση ξένων παραγωγών στην ήπειρο, ορίζονται κανονισμοί και οδηγίες για τις κρατικές ενισχύσεις, ενώ επιχειρείται μία περαιτέρω ενοποίηση της Ευρώπης μέσα από τη χάραξη κοινής κινηματογραφικής πολιτικής. Εντούτοις, κάθε χώρα αναπτύσσει το δικό της μοντέλο χρηματοδότησης και επιδότησης, σεβόμενη πάντα το πλαίσιο που δημιουργεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ως εκ τούτου, σε κάθε κράτος διατίθενται ιδιωτικές και δημόσιες χρηματοδοτήσεις που διαρθρώνονται σε διαφορετικά διοικητικά επίπεδα, με μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές δημόσιας στήριξης να αποτελούν τα φορολογικά κίνητρα. Τα φορολογικά έχουν τη μορφή της φορολογικής πίστωσης και καταφυγίου ή τη μορφή της έκπτωσης μετρητών και στοχεύουν κυρίως στη προσέλκυση των ξένων παραγωγών στη χώρα, με στόχο την τόνωση της εγχώριας οικονομίας. Παράλληλα, ιδρύονται εθνικοί ή τοπικοί φορείς, τα Film Commissions, που αποτελούν τον υπεύθυνο φορέα διαφήμισης των κινήτρων και προσέλκυσης των αλλοδαπών παραγωγών στη χώρα, αλλά και διευκόλυνσης και διαμεσολάβησης της παραγωγής μέσα σε αυτήν.
Στην Ελλάδα, η εθνική πολιτική για τον κινηματογράφο και για την προσέλκυση ξένων παραγωγών ασκούνταν για χρόνια από το Υπουργείο Πολιτισμού, μέσα από τον φορέα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου με τα χρηματοδοτικά προγράμματα και με τη Διεύθυνση Hellenic Film Commission –που λειτουργεί από το 2007, ακολουθεί μία μικρή παύση και επαναλειτουργεί το 2010-⸱ και μέσα από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με δράσεις, που στόχο έχουν τη δικτύωση των δημιουργών με παραγωγούς από όλον τον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως υπάρχει μία διαφορετική αντιμετώπιση της κινηματογραφικής βιομηχανίας από την πλευρά της Πολιτείας, η οποία αποτελεί πλέον μέρος της ατζέντας του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών. Έτσι, το 2018 ιδρύεται το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας που ανάμεσα στους στόχους του είναι και η υλοποίηση νομοθεσίας για φορολογικό κίνητρο με τη μορφή της επιστροφής μετρητών (σε ποσοστό 35% των επιλέξιμων δαπανών που πραγματοποιεί μία παραγωγή στη χώρα) και η δημιουργία Film Offices στις περιφέρειες της Ελλάδας. Μαζί με τη λειτουργία όμως του νέου φορέα, προαναγγέλλονται επιπλέον χρηματοπιστωτικά προγράμματα που αφορούν εν γένει τη στήριξη της κινηματογραφικής βιομηχανίας στη χώρα.
Εν κατακλείδι, παρά τη διαφορετική αντιμετώπιση και διάθεση του κράτους απέναντι στην κινηματογραφική βιομηχανία, εντοπίζονται σημαντικά προβλήματα που αφορούν στις υποδομές της χώρας, στο περιορισμένο αριθμό του ανθρώπινου δυναμικού, στη ρευστότητα των μετρητών αλλά και θέματα που αφορούν στις διαδικασίες έκδοσης άδειας γυρίσματος.
The invention of cinema has led to the generation of a new art and the development of a new business through the production, distribution and promotion of films. This new medium has been developed in various countries of the world, particularly in France and America, but after World War I the one that managed to stand out and grow immensely was America.
Cinema is a strictly team process which involves artistic and technical skills and relies on the division of labor. Film creation consists of five stages of production of which the more costly one is that of filming. With costs being extremely high, it is challenging for film producers to find sufficient funding. On the other hand, filming has a lot of benefits to bring to an area (promoting the area, economic benefits, business growth, employment opportunities, etc.) and this is why many governments incorporate cinema into their economic and cultural policy, generating this way favorable conditions for attracting foreign producers to their region. Besides, cinema belongs to the broad category of creative industry and is one of the most dynamic sectors of global economy.
There has been a strong need to support the industry in Europe due to the huge spread and growth of American films in combination with the reduced interest in national film productions. This support came from state aid and policies, as cinema is a high-risk business, so its dependence on state funding is strong. At the same time, efforts were made to unify Europe through the development of a common European policy by setting up programs and aids for co-productions, as well as attracting foreign producers, while laying down rules and directives on state aid. Each country can develop its own funding and subsidy model, always respecting the European Commission's guidelines.
Private and public sources of funding are available in each country, and the donors belong to different administrative levels. A given form of public support is tax incentives, both in the form of tax credits and tax shelters as well as in the form of cash rebate. The tax incentives aim at attracting foreign producers and stimulating the economy of a country, while the Film Commission is responsible for the promotion of incentives and the attraction of producers in the country, as well as for facilitation and mediation within it.
In Greece, national cinema policy is carried out through the Greek Film Center, under the direction of Hellenic Film Commission which has been operating since 2007 with a short pause and restoration in 2010, the Thessaloniki Film Festival and the newly established National Audiovisual Center and Communication Center - EKOME SA, which has come to implement legislation on the tax incentive for cash rebate and operates since 2018. However, problems are found in the country's infrastructure, Greek film crews and cash flow, while the Ministry of Digital Policy, Communications and Information, in cooperation with the Ministry of Economy and Development, institutes various programs to enhance audiovisual production.
Προσέλκυση Ξένων Κινηματογραφικών Παραγωγών στην Ελλάδα: Θεσμοί, Εταιρείες Παραγωγής και Επικοινωνιακές Στρατηγικές. Δυνατότητες και Προοπτικές.