ενεργειακή φτώχεια | energy poverty | ενεργειακή ευαλωτότητα | energy vulnerability | Ε.Ε. | EU | ενεργειακή πολιτική | energy policy
20
60
Περιέχει : πίνακες, διαγράμματα, εικόνες
Η ενεργειακή φτώχεια, δηλαδή η ανεπαρκής πρόσβαση στις υπηρεσίες ενέργειας,
επηρεάζει μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών της Ε.Ε., γεγονός που τα τελευταία
χρόνια αναγνωρίζεται και αποτυπώνεται στο ευρωπαϊκό και το εκάστοτε εθνικό
θεσμικό πλαίσιο. Στο πλαίσιο αυτό έχουν αναπτυχθεί δείκτες μέτρησης του
φαινομένου που αποτυπώνουν τις βασικές του διαστάσεις. Η Ε.Ε. δεν έχει αναπτύξει
προς το παρόν κοινό ορισμό του φαινομένου ενώ οι πολιτικές αντιμετώπισής του σε
κάθε κράτος μέλος παρουσιάζουν διαφορές και ομοιότητες. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η
προσπάθεια καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας εισάγεται με το Πακέτο
Καθαρής Ενέργειας το 2009 και αποτυπώνεται σε μετέπειτα θεσμικά κείμενα και
πολιτικές που λαμβάνουν υπ’όψιν και το μείζον ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.
Η παρούσα μελέτη εξετάζει τους παράγοντες που σχετίζονται με την ενεργειακή
φτώχεια στο πλαίσιο της Ε.Ε. μέσα από αξιοποίηση δεδομένων της EUROSTAT για
το 2018. Από τη μελέτη προκύπτει η θετική συσχέτιση της ενεργειακής φτώχειας με
τον κίνδυνο φτώχειας και τον κοινωνικό αποκλεισμό, την ανεργία, την καθυστέρηση
εξόφλησης λογαριασμών, το συντελεστή Gini και τη διατροφική φτώχεια, καθώς και
η αρνητική συσχέτιση μεταξύ ενεργειακής φτώχειας και κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Αναφορικά με την ποιότητα του κτιριακού αποθέματος και τις στεγαστικές συνθήκες
προκύπτει η θετική συσχέτιση της ενεργειακής φτώχειας με τον υπερπληθυσμό, τις
κακές συνθήκες στέγασης και την δαπάνη μεγάλου ποσοστού του εισοδήματος για
την κάλυψη του κόστους στέγασης, αλλά όχι με το κόστος στέγασης. Αναφορικά με
τις τιμές ενέργειας, προκύπτει θετική συσχέτιση με τις τιμές ηλεκτρισμού και
φυσικού αερίου καθώς και με την εξάρτηση από την εισαγωγή ενέργειας.
Συνολικά οι χώρες της Βόρειας, Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης παρουσιάζουν
μικρότερο πρόβλημα συγκριτικά με εκείνες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης.
Προκύπτουν αποκλίσεις εντός των γεωγραφικών ομάδων των κρατών μελών, οι
οποίες άλλοτε αποτυπώνονται στους ανωτέρω παράγοντες και άλλοτε όχι,
υποδεικνύοντας την εξάρτηση της ενεργειακής φτώχειας και από ιδιαίτερες χωρικές
συνθήκες εκτός των στενών ορίων των παραγόντων αυτών.
Energy poverty, defined as the insufficient access to energy services, is affecting an
increasing number of households across the EU, a fact that during the recent years has
been gradually recognised and reflected in the European and national legislation. In
this context, various indicators of energy poverty, that reflect its main aspects, have
been developed. EU has not developed a common definition of energy poverty yet,
while the way each country attempts to deal with it varies considerably. On a EU
level, attempts to deal with energy poverty began in 2009 with the Clean Energy
Package and it has been reflected on various legislations and policies developed
afterwards, combined with the issue of climate change.
The present study examines the factors that are related to energy poverty across the
EU countries, based on EUROSTAT data for the year 2018. According to this study,
energy poverty is positively related to risk of poverty, unemployment rates, delays in
bill payments, Gini coefficient and diet poverty, while it is negatively related to per
capita income. Regarding the quality of the building stock and the housing conditions,
it is found that energy poverty is positively related to high rates of household
occupancy and poor housing conditions as well as with the percentage of income that
is spent for housing cost, while it is negatively related to housing cost itself.
Regarding energy prices, it is found that energy poverty is positively related to gas
and electricity prices, as well as to the dependence on energy imports.
Overall, the member states of Northern, Western and Central Europe are found to be
affected less by energy poverty, compared with the member states of South and
South-eastern Europe. However, various discrepancies exist within the same
geographical groups, that in some cases are reflected to the above factors while in
other cases are not. This indicates that energy poverty is also affected by special and
other factors outside the strict borders of the above factors.
Διαστάσεις της Ενεργειακής Φτώχειας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης