Ανθρακικό αποτύπωμα | Carbon footprint | Εκπομπές CO2 | CO2 emissions | Ανάλυση κύκλου ζωής | Life cycle analysis | Κλιματική αλλαγή | Climate change | Φαινόμενο θερμοκηπίου | Greenhouse effect | Υπερθέρμανση του πλανήτη | Global warming
2
26
273
Περιέχει : πίνακες, εικόνες, γραφήματα, χάρτες, φωτογραφίες
Θ. Παπαγιάννης, Θ. Β. (1999). Σχεδιασμός Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις και Μέθοδοι Εκτίμησής τους (Τόμ. Τόμος Β1, Σχεδιασμός Πόλεων και Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις). Πάτρα: ΕΑΠ.
Σύμφωνα με την επιστημονική Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) του ΟΗΕ, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί 0.6 ± 0.2 °C από τα τέλη του 19ου αιώνα (2η Βιομηχανική Επανάσταση) μέχρι σήμερα και αυτό είναι κάτι που οφείλεται κατά βάση στην ανθρωπογενή δραστηριότητα των τελευταίων 50 ετών (Intergovernmental_Panel_on_Climate_Change, SPECIAL REPORT: GLOBAL WARMING OF 1.5 ºC, 2018). Το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, συμβαίνει όταν το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και άλλοι ατμοσφαιρικοί ρύποι και αέρια του θερμοκηπίου, συλλέγονται στην ατμόσφαιρα και απορροφούν το ηλιακό φως και την ηλιακή ακτινοβολία που έχουν αναπηδήσει από την επιφάνεια της γης. Βάσει της φυσικής διαδικασίας, αυτή η ακτινοβολία θα έπρεπε να διαφύγει στο διάστημα, αλλά οι παραπάνω ρύποι, που μπορούν να διαρκέσουν χρόνια έως αιώνες στην ατμόσφαιρα, παγιδεύουν τη θερμότητα και προκαλούν την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη και πολλές ακόμα σοβαρές παράπλευρες επιπτώσεις, όπως το λιώσιμο των πάγων των πόλων της γης, την αύξηση της στάθμης των ωκεανών και την εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως μεγάλες περιόδους λειψυδρίας, κύματα καύσωνα, έντονες βροχοπτώσεις και πλημμυρικά φαινόμενα. Όλα τα παραπάνω, μας έχουν οδηγήσει στην ανάγκη της καταγραφής του επιπέδου επιμόλυνσης του περιβάλλοντος με διάφορους τρόπους, μέσα και διαδικασίες, με στόχο τον περιορισμό των επιβλαβών παραγόντων για το κλίμα. Ένας από τους πιο πάνω τρόπους, είναι η μέτρηση του ανθρακικού αποτυπώματος, προσπαθώντας να γίνει καταγραφή του αποτυπώματος της ανθρώπινης δραστηριότητας στο περιβάλλον, από την παραγωγή και μεταφορά ενός προϊόντος, μέχρι την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής του και την απόρριψη – επανάχρηση – ανακύκλωσή του. Όπως όμως τα προϊόντα, έτσι και όλες οι λοιπές ανθρώπινες δραστηριότητες συμβάλλουν, λίγο ή πολύ, στην παραγωγή CO2, κάτι που έχει οδηγήσει την επιστημονική κοινότητα να καταγράφει την ποσότητα συμμετοχής της κάθε δραστηριότητας στην αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου, με στόχο την απομείωσή της με την πάροδο του χρόνου. Βάσει όλων των παραπάνω, στα πλαίσια της παρούσας διπλωματικής εργασίας, θα επιχειρηθεί η γνωριμία με τον όρο «Ανθρακικό Αποτύπωμα», θα αναλυθούν όλες οι παράμετροι που πλαισιώνουν την έννοιά του και θα εκτιμηθεί ο ρόλος του στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Ξεκινώντας από το πρώτο εισαγωγικό Κεφάλαιο 1, θα πραγματοποιηθεί μία λεπτομερής ανάλυση του όρου «Ανθρακικό Αποτύπωμα» και θα γίνει σύνδεση του όρου με την κλιματική αλλαγή, που τόσο επίκαιρη είναι στις μέρες μας. Στη συνέχεια, προχωρώντας στο Κεφάλαιο 2, θα αποτυπωθεί το νομικό πλαίσιο που διέπει τη περιβαλλοντική διαχείριση του Ανθρακικού Αποτυπώματος και θα περιγραφούν τα πιο διαδεδομένα συστήματα διαχείρισης. Στο επόμενο Κεφάλαιο 3, θα αναλυθούν τα πιο γνωστά συστήματα υπολογισμού του ανθρακικού αποτυπώματος, ενώ στο Κεφάλαιο 4, θα λάβει χώρα η συσχέτιση του παρόντος θέματος με τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία, μέσω της σύνδεσης των παραπάνω με τη βοήθεια του υφιστάμενου νομικού πλαισίου. Θα επιχειρηθεί περιγραφή των διαδικασιών, με τη βοήθεια των οποίων, επιτυγχάνεται η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και ο τρόπος με τον οποίο η μείωση αυτή έχει ισχυρό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα. Στο 5ο Κεφάλαιο, μελετάται μια περίπτωση επιχείρησης και υπολογίζεται το ανθρακικό αποτύπωμα αυτής, ενώ ταυτόχρονα γίνεται σύνδεση της θεωρίας με τα αποτελέσματα, για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων που αφορούν την ορθή περιβαλλοντική διαχείριση, στα πλαίσια της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Ολοκληρώνοντας, στο Κεφάλαιο 6 παρουσιάζονται τα συμπεράσματα της ΜΔΕ, ενώ στο 7ο και τελευταίο Κεφάλαιο γίνεται μία σύνοψη της συνεισφοράς της εργασίας, με τυχόν αναπάντητα ερωτήματα και προτάσεις για περαιτέρω έρευνα.
According to the UN Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), global average temperature has risen 0.6 ± 0.2 ° C since the late 19th century (2nd Industrial Revolution) to our days and this is something that is mainly caused due to the anthropogenic activity of the last 50 years (Intergovernmental_Panel_on_Climate_Change, SPECIAL REPORT: GLOBAL WARMING OF 1.5 ºC, 2018). The phenomenon of global warming occurs when carbon dioxide (CO2) and other air pollutants and greenhouse gases are collected in the atmosphere and absorb sunlight that have bounced off the earth's surface. Naturally, this radiation should escape into space, but the above pollutants, which can last for years to centuries in the atmosphere, are able to trap heat, cause global warming and many more serious side effects such as melting of the earth's poles ice, rising ocean levels and the occurrence of extreme weather events such as long periods of water scarcity, heat waves, heavy rainfall and floods. All of the above have led us to the need to record the level of environmental pollution in various ways, means and procedures, with the aim of reducing the harmful factors for the climate. One of the above ways is to measure the carbon footprint, trying to record the footprint of human activity in the environment, from the production and transport of a product, to the completion of its life cycle and its disposal - reuse - recycling. But just like products, also all other human activities contribute, more or less, to CO2 production, something that has led the scientific community to record the amount of participation of each activity in increasing greenhouse gases, with the aim of reducing it with over time. Based on all the above, in the context of this dissertation, the term "Carbon Footprint" will be introduced, all the parameters that frame its concept will be analyzed and its role in global warming will be assessed. Starting with the first introductory Chapter 1, a detailed analysis of the term "Carbon Footprint" will be made and the term will be linked to climate change, which is so relevant today. Following, proceeding to Chapter 2, the legal framework governing the environmental management of the Carbon Footprint will be outlined and the most common management systems will be described. In the next Chapter 3, the most well-known carbon footprint calculation systems will be analyzed, while in Chapter 4, the correlation of this issue with business and the real economy will take place, through the connection of the above with the help of the existing legal framework. A description of the processes by which the carbon footprint reduction is achieved and how this reduction has a strong impact on competitiveness will be discussed. In the 5th Chapter, a case of a company is studied and its carbon footprint is calculated, while at the same time the theory is connected with the results, in order to draw useful conclusions regarding the proper environmental management, in the context of reducing the environmental footprint. Finally, Chapter 6 presents the conclusions of this diploma thesis, while in the 7th and final Chapter a summary of the contribution of this work is made, with any unanswered questions and suggestions for further research.
Ανθρακικό αποτύπωμα προϊόντων και υπηρεσιών: Μέθοδοι – εργαλεία υπολογισμού και η επιρροή στην ανταγωνιστικότητα