Ήπιες επεμβάσεις για τη προστασία και περιβαλλοντική αναβάθμιση αστικών υπαίθριων χώρων σε ''μνημειακό'' περιβάλλον. Η περίπτωση ανάπλασης της περιοχής μεταξύ των οδών Ελένης Ζωγράφου, Ολυμπιάδος και Κάστρων στη Θεσσαλονίκη.
Moderate interventions for safeguarding and environmental upgrading of outdoor urban spaces in a ''monumental'' setting. The case of renewal the area among Elenis Zografou, Olympiados and Kastron roads in Thessaloniki. (english)
Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η ανάπλαση αστικών υπαίθριων χώρων σε «μνημειακό» περιβάλλον μέσω ήπιων επεμβάσεων που αποσκοπούν στη προστασία και περιβαλλοντική αναβάθμιση τους. Συγκεκριμένα, η συνολική πρόταση για την περιοχή μελέτης αναφέρεται κατά κύριο λόγο, στη χάραξη και διαμόρφωση ενός πεζόδρομου προσαρμοσμένου στο φυσικό ανάγλυφο του εδάφους από την οδό Ολυμπιάδος μέχρι την οδό Κάστρων στη πόλη της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε επί μέρους επεμβάσεις στο περιβάλλοντα χώρο των μνημείων και του οδικού δικτύου που περικλείει τη περιοχή. Η προσέγγιση του θέματος περιλαμβάνει συνδυασμό βιβλιογραφικής και επιτόπιας ανάλυσης και παρουσιάζεται σε τρία στάδια.
Αρχικά, στο πρώτο μέρος, παρουσιάζονται οι βασικές αρχές που διέπουν τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και τα χαρακτηριστικά της αειφόρου πόλης. Στη συνέχεια, γίνεται σύντομη αναφορά σε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα αειφόρων πόλεων του εξωτερικού. Έπειτα, αφού εξετάζονται συνοπτικά οι κατηγορίες των δημόσιων υπαίθριων χώρων στη πόλη και ο ρόλος τους στη ποιότητα ζωής με όρους οικολογικούς αλλά και κοινωνικούς, η εργασία ανιχνεύει την ιδιαίτερη σχέση των υπαίθριων χώρων και των μνημείων που περιλαμβάνουν με όρους προστασίας και ανάδειξης τους. Στο τέλος του πρώτου μέρους παρουσιάζονται οι βιοκλιματικές αρχές σχεδιασμού αστικών υπαίθριων χώρων και η συνεισφορά τους στη βελτίωση του αστικού μικροκλίματος, καθώς και παραδείγματα από την Ελλάδα και το εξωτερικό αναπλάσεων ανοικτών χώρων που γειτνιάζουν με μνημεία και στους οποίους έχουν εφαρμοστεί ανάλογες επεμβάσεις.
Στη συνέχεια, στο δεύτερο μέρος, γίνεται η περιγραφή της περιοχής μελέτης ως προς τη γεωμορφολογία, τις κλιματικές - μικροκλιματικές συνθήκες, τις χρήσεις γης, τις κυκλοφοριακές συνθήκες και τη τυπολογία των μνημείων που περιλαμβάνει. Στη συνέχεια, περιγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση αναφορικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα που παρατηρούνται στη περιοχή, καθώς και η υποβάθμιση που παρουσιάζουν τα ιστορικά μνημεία και οι κοινόχρηστοι χώροι στη ζώνη προστασίας αυτών. Το πειραματικό μέρος της εργασίας περιλαμβάνει ανάλυση της περιοχής μελέτης σύμφωνα με τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού και μελέτη των συνθηκών ηλιασμού και φυσικού αερισμού, καθώς και κριτική αξιολόγηση των προτάσεων που έχουν κατατεθεί από αρμόδιους φορείς, στα πλαίσια μελετών και διαγωνισμών αρχιτεκτονικών ιδεών της Διεύθυνσης Αστικού Σχεδιασμού του Δήμου Θεσσαλονίκης και σχετικών εγκρίσεων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού.
Τέλος, στο τρίτο μέρος, βάσει των αποτελεσμάτων της συνολικής πρότασης, εξάγονται κάποια συμπεράσματα από πλευράς περιβαλλοντικής αναβάθμισης της περιοχής μελέτης, καθώς και κάποια συμπεράσματα που αναπόφευκτα προκύπτουν, λόγω της ΄΄ιδιαίτερης΄΄ σχέσης που διέπει τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού υπαίθριων αστικών χώρων με τις αρχές της προστασίας των ιστορικών μνημείων και τόπων που αυτοί περιλαμβάνουν.
The subject of the present dissertation is the renewal of urban open spaces in a “monumental” setting, by means of moderate interventions that aim at their protection and environmental upgrading. To be more precise, the overall proposal for the selected study area focuses on the laying down and shaping of a pedestrian zone adjusted to the natural setting from Olympiados to Kastron Street in the city of Thessaloniki, together with more localized interventions in the environs of the monuments and the road network enclosed by this specific area. The subject is approached on the basis of a combination of bibliographic and on-site analysis and is elaborated in three stages.
Initially, in the first part, the basic principles governing sustainable urban development and the characteristics of the sustainable city are presented. Next, a short discussion of certain characteristic examples of sustainable cities from abroad takes place. From there on, after a brief examination of the categories of public urban open spaces in the cityscape and the role they play in the quality of life on ecological, but also social terms, the dissertation detects the special relation between open spaces and the monuments they engulf as concerns their protection and enhancement. At the end of the first section, the bioclimatic principles for the design of urban open spaces and their contribution to the improvement of the urban microclimate are presented, along with cases of renewal of open spaces bordered by monuments and at which similar interventions have been conducted, both in Greece and abroad.
Next, in the second part, the study area is presented in terms of the form of the landscape, the climatic and microclimatic conditions, the land uses, the circulation conditions and the typology of the monuments encompassed. Further on, the present situation is discussed in relation to the environmental problems observed in the area, as well as to the degrading of the historic monuments and communal spaces in the protection zone of the latter. The experimental section of the dissertation includes an analysis of the study area in relation to the principles of bioclimatic design and a study of the natural light and air distribution conditions, along with an appraisal of the proposals set forth by the public bodies involved, in the framework of projects and architectural competitions conducted by the Department of Urban Planning of the Municipality of Thessaloniki and relevant permits granted by the Archaeological Service of the Ministry of Culture.
Finally, in the third part, based on the results of the overall proposal, certain conclusions are drawn in terms of the environmental enhancement of the study area, along with certain conclusions that inevitably come up, as a result of the “special” relation between the principles of the bioclimatic design of open urban spaces and the principles of the protection of the “historic monuments and sites” that they enclose.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Main Files
Ήπιες επεμβάσεις για τη προστασία και περιβαλλοντική αναβάθμιση αστικών υπαίθριων χώρων σε ''μνημειακό'' περιβάλλον. Η περίπτωση ανάπλασης της περιοχής μεταξύ των οδών Ελένης Ζωγράφου, Ολυμπιάδος και Κάστρων στη Θεσσαλονίκη. - Identifier: 155519
Internal display of the 155519 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)
