Υπερτουριασμός | Overtourism | Τουρισμός | Tourism | Τουριστική ανάπτυξη | Tourism development | Επιπτώσεις | Impacts | Βιωσιμότητα | Sustainability | Τοπικές Κοινωνίες | Local communities
10
11
Πίνακες
Ο τουρισμός αποτελεί σημαντικό κοινωνικοοικονομικό φαινόμενο με θεαματική δυναμική και έχει την τάση να προσαρμόζεται και να διαφοροποιείται στις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές. Παράγοντες όπως η παγκοσμιοποίηση, οι αεροπορικές εταιρείες, η δημοκρατoποίηση της πληροφόρησης, το διαδίκτυο, το ηλεκτρονικό επιχειρείν και οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές αλλαγές είναι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του τουρισμού. Ο βαθμός της τουριστικής ανάπτυξης μιας κοινωνίας υποδοχής απεικονίζεται μέσα από το εξελεγκτικό μοντέλο των τριών σταδίων.
Ανάλογα με το στάδιο της τουριστικής ανάπτυξης που βρίσκεται μια περιοχή υποδοχής επηρεάζεται και η φέρουσα ικανότητα της, η οποία εξαρτάται κυρίως από δυο ομάδες παραγόντων: τα χαρακτηριστικά του τουριστικού προορισμού και πληθυσμού και τα χαρακτηριστικά των τουριστών. Όταν ξεπερνιούνται τα όρια της φέρουσας ικανότητας τότε ξεκινούν και οι αρνητικές επιπτώσεις σε οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό και φυσικό επίπεδο για την περιοχή. Το φαινόμενο του υπερτουρισμού καταπονεί σε μεγάλο βαθμό την φέρουσα ικανότητα ενός τόπου υποδοχής τουριστών.
Ο υπερτουρισμός είναι ένα φαινόμενο που δεν είναι καινούργιο, όμως εδώ και μερικά χρόνια έχει γίνει πολύ πιο έντονο, με σοβαρές επιπτώσεις στο κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό περιβάλλον πολλών τουριστικών περιοχών ανά την υφήλιο. Οι δείκτες μέτρησης του υπερτουρισμού όπως : η πυκνότητα και η ένταση του τουρισμού, οι αερομεταφορές, οι κρουαζιέρες, οι διαδικτυακές πλατφόρμες ενοικίασης ιδιωτικών κατοικιών και ενοικιαζόμενων δωματίων (π.χ. AirBnB) κ.α. είναι χρήσιμα εργαλεία για του φορείς διαχείρισης αυτού του φαινομένου προκειμένου να το ελέγχουν και να το διαχειρίζονται.
Το φαινόμενο του υπερτουρισμού βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας των κυριότερων τουριστικών φορέων ανά τον κόσμο και κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς είναι ο μεγαλύτερος τουριστικός προορισμός στον κόσμο. Στη χώρα μας, φαινόμενα που μπορεί να προσιδιάζουν σε αυτό του υπερτουρισμού παρουσιάζονται προς το παρόν στη Σαντορίνη και σε συγκεκριμένες περιοχές της Αθήνας, κυρίως λόγω της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Όσον αφορά την Σαντορίνη, η οποία είναι και η μελέτη περίπτωσης της εργασίας, έχει πολλά δυνατά σημεία και ενδιαφέρουσες ευκαιρίες για να εκμεταλλευτεί προκειμένου να απαγκιστρωθεί από τον μαζικό τουρισμό. Όμως η έλλειψη ενός συντονισμένου και καλά
οργανωμένου σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης και η απουσία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης και προώθησης του προορισμού, έχει φέρει το νησί στα όρια του όσον αφορά τις υποδομές του, το περιβάλλον του και τη βιωσιμότητα της τοπικής κοινωνίας και του νησιού ως τουριστικό προορισμό.
Στο τέλος αυτής της μελέτης παρουσιάζονται κάποιες διαπιστώσεις και δίνονται μερικές προτάσεις, από την συγγραφέα, οι οποίες θα ήταν χρήσιμές ως βάση για περαιτέρω μελέτη.
Tourism is an important socio-economic phenomenon with spectacular dynamics and tends to adapt and differentiate to social and economic change. Factors such as globalization, airlines, information democratization, the internet, e-business and social, economic and political change are factors influencing the development of tourism. The degree of tourism development of a host society is reflected through the three-stage audit model.
Depending on the stage of tourism development that a host region is located, its carrying capacity is also affected, which depends mainly on two groups of factors: the characteristics of the tourist destination and population and the characteristics of the tourists. When the limits of bearing capacity are exceeded, then the negative effects on the economic, social, cultural and natural level for the region begin. The phenomenon of overtourism greatly strains the carrying capacity of a tourist destination.
Overtourism is a phenomenon that is not new, but for some years it has become much more intense, with serious effects on the social, environmental and economic environment of many tourist areas around the world. Measuring indicators of overtourism such as: density and intensity of tourism, air transport, cruises, online platforms for renting private homes and rooms (eg AirBnB) etc. are useful tools for the management of this phenomenon in order to control and manage it.
The phenomenon of overtourism is at the top of the agenda of the main tourism operators around the world and especially in the European Union, as it is the largest tourist destination in the world. In our country, phenomena that may be specific to that of overtourism are currently present in Santorini and in specific areas of Athens, mainly due to short-term lease.
As far as Santorini is concerned, which is also the case study of his paper , it has many strong points and interesting opportunities to take advantage of in order to detach from mass tourism. However, the lack of a coordinated and well-organized tourism development plan and the absence of a single destination management and promotion body, has brought the island to its limits in terms of infrastructure, environment and the sustainability of the local community and the island as a tourist destination. At the end of this study some findings are presented and some suggestions are given by the author, which would be useful as a basis for further study
Υπερτουρισμός και τοπικές κοινωνίες. Περίπτωση μελέτης Σαντορίνη