Η παραγωγή ελαιολάδου στη Μακρυνεία , μετά και την παύση της καλλιέργειας του καπνού , αποτελεί τη βασικότερη οικονομική δραστηρίοτητα των κατοίκων της περιοχής . Οι ελαιώνες καλύπτουν το 50 % της αγροτικής γης ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξητική τάση ως προς την επέκταση αυτών. Η παραγωγή του ελαιολάδου, των ελαιοτριβείων της περιοχής , υπολογίζεται ότι ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 1.400.000 kgr ανά έτος, την τελευταία δεκαετία . Η μονοκαλλιέργεια, η άντληση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα για την άρδευση των καλλιεργειών, λόγω μη λειτουργίας του αρδευτικού δικτύου της περιοχής και η ανεξέλεγκτη εφαρμογή λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων προκαλούν επιπτώσεις στο ευαίσθητο και προστατευόμενο οικοσύστημα της Λίμνης Τριχωνίδας, τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, το έδαφος και το τοπίο.
Στην υπό μελέτη περιοχή δραστηριοποιούνται 15 ελαιοτριβεία, τα οποία είναι μικρομεσαίες μονάδες, διασκορπισμένες στην παρόχθια περιοχή της Λίμνης Τριχωνίδας. Τα εν λόγω ελαιοτριβεία , χρησιμοποιούν τριφασική τεχνολογία που παράγει ελαιόλαδο, υγρά απόβλητα ,ελαιοπυρήνα καθώς επίσης και τα φύλλα -υπολείμματα, που προκύπτουν από το στάδιο της παραλαβής και καθαρισμού του ελαιοκαρπού. Λόγω της περιορισμένης δυναμικότητας τους ,γίνεται εύκολα αντιληπτό, ότι αδυνατούν να καταβάλλουν το κόστος επεξεργασίας των αποβλήτων. Η ανεξέλεγκτη διάθεση είτε σε φυσικούς υδάτινους αποδέκτες(ρέματα) είτε σε γειτονικά αγροτεμάχια , σε λίμνες εξάτμισης, αποτελούν την πρακτική διαχείρισης των υγρών αποβλήτων από την ελαιουργική δραστηριότητα.
Στην ευρύτερη περιοχή , συγκεκριμένα, στη θέση Φοινικιά του δήμου Ι.Π Μεσολογγίου λειτουργεί το εργοστάσιο επεξεργασίας νωπών ελαιοπυρήνων (πυρηνελαιουργείο), που παραλαμβάνει ,κατά κύριο λόγο, τα απόβλητα του ελαιοπυρήνα από τα ελαιοτριβεία της περιοχής. Η επεξεργασία των ελαιοπυρήνων παράγει πυρηνέλαιο και πυρηνόξυλο. Το πυρηνέλαιο υφίσταται εξευγενισμό και αναμειγνύεται με άλλα έλαια, ενώ, το πυρηνόξυλο συνιστά καύσιμο με υψηλή θερμογόνο δύναμη. Το πυρηνελαιουργείο δεν παράγει υγρά ή στερεά απόβλητα ,μόνο αέριες εκπομπές όπως οι υδρατμοί των ξηραντηρίων. Η θέση της μονάδας απέχει, κατά προσέγγιση, τις ακόλουθες ευθείες αποστάσεις, 3χλμ. από τον οικιστικό ιστό της πόλης του Μεσολογγίου, 6,5χλμ από τα αντίστοιχα όρια του Αιτωλικού, 1,5 χλμ από τις Άσπρες Αλυκές Μεσολογγίου και 2 χλμ από τη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου.
Η υφιστάμενη κατάσταση, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα και δεν συνάδει με τις αρχές και τις κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία του περιβάλλοντος, που έχουν θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και οφείλουν να συμμορφώνονται όλα τα κράτη-μέλη. Το μεγάλο οργανικό φορτίο και φαινολικό περιεχόμενο των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων τα καθιστά ιδιαίτερα τοξικά . Οι μέθοδοι επεξεργασίας τους είναι φυσικοχημικές , βιολογικές και θερμικές. Προτείνονται, ωστόσο, και εναλλακτικές μέθοδοι όπως είναι η μέθοδος της βιοαποκατάστασης, της φυτοεξυγίανσης και της φερτάρδευσης.
Για τη διαχείριση του προβλήματος προτείνονται η ομαδοποίηση των ελαιοτριβείων αν 2-3 ελαιοτριβεία, δεδομένου ,ότι η απόσταση μεταξύ των γειτονικών ελαιοτριβείων της περιοχής δεν υπερβαίνει τα 10χλμ. και η δημιουργία μιας κοινής εγκατάστασης επεξεργασίας των υγρών τους αποβλήτων . Στις εν λόγω μονάδες η επεξεργασία θα επιτυγχάνεται με λιποσυλλογή , κροκίδωση με ασβέστη , καθίζηση και φερτάρδευση. Επίσης , προτείνεται και κομποστοποίηση των φύλλων με τα υπολείμματα από την διαδικασία της καθίζησης. Οι παραπάνω μέθοδοι αποτελούν οικονομικά βιώσιμες προτάσεις . Η εφαρμογή τους , ωστόσο, προϋποθέτει την άγαστη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και την ουσιαστική συνδρομή της Πολιτείας .
The production of olive oil in the municipality of Makrineia, after the cessation of tobacco cultivation, constitute one of most important financial action of natives. Particularly, olive groves of region cover the arable land at the percentage of 50% while this number tend to increase the last years. It is calculated that, the quantity of olive oil which producted by olive trees of region reach 1.400.000 kgr annually over the last decade. One-type crop, the appropriation of groundwater aquifer for the irrigation of crops, due to non-functioning of the irrigation network of the area, as well as the uncontrolled application of fertilizers and pesticides effect on the sensitive and protected ecosystem of Trichonida lake, the ground water aquifer, the ground and the landscape.
In the examined region, there are 15 active mills, medium-sized and dispersed in the bank of lake. These units, use the three-phase technology to produce olive oil, as well as liquid waste, olive-core, leaves and residues of the level of receiving and cleaning of olive fruit. Because of the limited potential of units, it is understood that they can’t afford it the waste treatment. Uncontrolled disposal to either water bodies (streams) or to neighboring parcels are some of the most usual practices of liquid waste treatment.
In the wider area, particularly, in Foinikia of municipality of Mesologgi operate the unit of processing of damp olive kernels, which mainly receives the waste of olive kernels of the surrounding area. Products of this type process are kernel oil and kernel. The kernel oil is refined and blended with different types of oil, while kernel consider of fuel with high thermal content. Plants of kernel process don’t produce liquid or solid waste, but only gaw emission such as vapor of dryers. The certain plant is about 3 km from residential issue of Mesologgi, 6,5 km from Aitoliko, 1.5 km from White Salts of Mesologgi and just 2 km of Mesologgi’s lagoon.
The existing conditions are a significant problem and they differ from the states and guidelines for the environmental protection which European Union has institutionalized and oblige her states-member to comply with . Mills’ Liquid waste’s great organic load and content of phenols make them considerably toxic. Processes of treatment are mainly physiochemical, biological and thermal. Although, it is recommended , alternative ways of treatment like the process of bio-rehabilitation, plant-rejuvenation and fertilization.
For the total answer to the problem, it is suggested the creation of group of olive mills, because of the small distance between them, cos the distance between two mills doesn’t exceed 10 km, thus the development of a common unit for the treatment of liquid waste. In these units the treatment will be achieved by selection of oil, flocculation with lime, sedimentation and sintering. It is also recommended to compost leaves with residues of sedimentation’s level. The above processes reputed to economically viable. However, its application assume total cooperation of all stakeholders and the effective assistance of authorities.
«Διαχείριση αποβλήτων ελαιοτριβείων. Μελέτη περίπτωσης στην περιοχή της Λίμνης Τριχωνίδας Αιτωλοακαρνανίας»