“Μετατροπή ιλύος ζυθοποιίας σε κομπόστ με την προσθήκη διαφόρων υλικών συν-κομποστοποίησης./Καλατζή Ευτυχία.“
Η υποβάθμιση του εδάφους ως αποτέλεσμα της υπερβολική χρήσης του, της εξάντλησης της γονιμότητας του και της αλλαγή του κλίματος έχει αναδειχθεί ως το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα όσο αφορά την βιωσιμότητα της γεωργίας σε παγκόσμια κλίμακα. Οι εναλλακτικοί τρόποι βελτίωσης του εδάφους (χρήση κομπόστ και βιοεξανθρακώματος) έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τα γεωργικά απόβλητα που διατίθενται στο περιβάλλον μέσω της επαναχρησιμοποίησή τους, ταυτόχρονα προωθούν τη βιώσιμη γεωργία μέσω της βελτίωσης της ποιότητα του εδάφους και την μείωση της εξάρτηση από την χρήση εμπορικά διαθέσιμων χημικών λιπασμάτων (N/P/K).
Στο πλαίσιο αυτό, σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρέχει ένα μεθοδολογικό πλαίσιο για την προώθηση της χρήσης εναλλακτικών τρόπων βελτίωσης του εδάφους στα μικρά νησιά, όπου η καλλιεργούμενη γη αποτελείται συνήθως από οικογενειακά αγροτεμάχια διασκορπισμένα στις αστικές / περιαστικές περιοχές. Για το σκοπό αυτό, η καλλιέργεια της φιστικιάς (Pistacia vera L.) στην Αίγινα χρησιμοποιείται ως μελέτη περίπτωσης. Το προτεινόμενο μεθοδολογικό πλαίσιο συνδυάζει τη χρήση πρωτογενών δεδομένων τηλεπισκόπισης εδάφους από το δορυφόρο Landsat 8 και χρήση σε περιβάλλον Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Γ.Σ.Π) προκειμένου να δημιουργηθούν χάρτες κατανομής του κανονικοποιημένου δείκτη βλάστησης (NDVI) για τα τελευταία 5 χρόνια. Με βάση τα δεδομένα των χαρτών, προσδιορίζεται η χωρική κατανομή της έκτασης που καταλαμβάνεται από την καλλιέργεια της Pistacia vera L στην περιοχή μελέτης για την περίοδο 2014-2018. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται ποσοτικοποίηση του δυναμικού παραγωγής κομπόστ και βιοεξανθρακώματος από τα στερεά απόβλητα και υπολείμματα της καλλιέργειας που μελετήθηκε.
Από τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας προκύπτει ότι η χρήση εναλλακτικών τρόπων βελτίωσης του εδάφους οδηγεί σε διάφορα περιβαλλοντικά οφέλη που μπορούν εύκολα να αξιοποιηθούν από τους εμπλεκόμενους φορείς στη βάση χάραξης πολιτικής σχετικά με τη διαχείριση των αγροτικών στερεών αποβλήτων και υπολειμμάτων και με στόχο την εφαρμογή των αρχών της ορθολογικής χρήσης των διαθέσιμων πόρων και της κυκλικής οικονομίας. Το προτεινόμενο μεθοδολογικό πλαίσιο μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλους τύπους καλλιέργειας και περιοχές, ιδιαίτερα δε σε μικρά νησιά όπου η χωρική κατανομή των διαφόρων καλλιεργειών είναι συχνά δύσκολο να προσδιοριστεί λόγω έλλειψης επικαιροποίησης και αξιόπιστων πρωτογενών δεδομένων.
Soil degradation related to overuse, soil fertility depletion and climate change have emerged as the major environmental problem to the sustainability of agriculture on a global scale. Alternative soil amendments (compost and biochar) have the potential to reduce agricultural waste by reusing them while promoting sustainable agriculture by improving soil quality and reducing dependence on inorganic commercial (N/P/K) fertilizers use.
In this context, the objective of the present thesis is to provide a methodological framework for promoting use of alternative soil amendments in small islands, wherein cultivated land is usually consisted of family orchards scattered in the urban/peri-urban areas. For that purpose, the cultivation of Pistacia vera L. in Aegina Island is employed as a case study. The proposed methodological framework combines the use of land remote sensing satellite data from Landsat 8 incorporated in a GIS environment in order to derive NDVI maps for the last 5 years. Based on these maps, spatial distribution of Pistacia vera L. cultivated land is timely identified and in turn quantification of both compost and biochar potential production form the associated solid waste and residues is obtained.
Use of alternative soil amendments results in a variety of environmental benefits that can be easily exploited by stakeholders in policy-making related to agricultural waste management also targeting in the implementation of the principles of resource efficiency and circular economy. The proposed framework may be also applied in other crop types and areas, and especially small islands wherein spatial crop distribution is often a difficult task due to lack of update and reliable raw data.
Αξιοποίηση αγροτικών στερεών αποβλήτων και υπολειμμάτων σε μικρά νησιά: Η περίπτωση της Αίγινας