Τα παλιά κτίρια του εργοστασίου φωταερίου στη Θεσσαλονίκη κτίστηκαν το 1888 και παρέμειναν εγκαταλελειμμένα για πολλά χρόνια πριν τις εργασίες για την αποκατάσταση του κελύφους τους το 2013, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στον πλαίσιο της επαναχρησιμοποίησής τους. Η ύπαρξη αυτών των αξιόλογων διατηρητέων κτιρίων δεν αναδεικνύεται σήμερα καθώς, τα κτίρια παραμένουν χωρίς χρήση, με αποτέλεσμα να μένει παραγκωνισμένο ένα σημαντικό κομμάτι της βιομηχανικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης.
Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί η μελέτη επανάχρησης των παλιών βιομηχανικών κελυφών και του περιβάλλοντος χώρου των διατηρητέων κτιρίων του παλιού εργοστασίου φωταερίου που βρίσκονται κοντά στο δυτικό παραλιακό μέτωπο της πόλης. Στόχος είναι η ενεργειακή αναβάθμιση των ιστορικών αυτών κτιρίων με βάση της αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού και η επανένταξή τους στον αστικό ιστό ως κτίρια μηδενικής ή σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, με μία νέα χρήση που προκύπτει από τις ανάγκες της κοινωνίας.
Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, πραγματοποιείται αρχικά βιβλιογραφική διερεύνηση που περιλαμβάνει: α) τις αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού κτιρίων και του περιβάλλοντος χώρου, β) την κατανάλωση ενέργειας στον κτιριακό τομέα και τα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (net zero energy buildings - nZEBs) γ) τη σημασία της επανάχρησης των ιστορικών βιομηχανικών κτιρίων, αλλά και γενικότερα, την επανάχρηση ως πρακτική εφαρμογή του περιβαλλοντικού σχεδιασμού και της αειφορίας, δ) επιτυχημένα και αντιπροσωπευτικά παραδείγματα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη επανάχρησης και επανένταξης ανενεργών βιομηχανικών κτιρίων στον αστικό ιστό με ταυτόχρονη ενεργειακή αναβάθμιση, ε) την ιστορική εξέλιξη των βιομηχανικών κτιρίων στην Ελλάδα, στ) την μελέτη της τυπολογίας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, της περιβαλλοντικής τους απόκρισης και των προτεινόμενων επεμβάσεων για την ενεργειακή τους αναβάθμιση. Επιπλέον, διερευνάται το νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο της Ελλάδας αναφορικά με την ενεργειακή απόδοση κτιρίων, τα βιομηχανικά κτίρια κληρονομιάς και τους περιορισμούς στις επεμβάσεις σε διατηρητέα κτίρια.
Στη συνέχεια, ακολουθεί διερεύνηση για την εκτίμηση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς της υπό μελέτης περιοχής και την ενεργειακή απόδοση των υπό μελέτη κτιρίων, μέσω επιτόπιας έρευνας και καταγραφής, συλλογής δεδομένων για τα κτίρια και τον περιβάλλοντα χώρο και προτείνονται τρόποι και επεμβάσεις ενεργειακής αλλά και συνολικότερης αειφορικής αναβάθμισής τους, με απώτερο στόχο τη μετατροπή τους σε κτίρια nZEB ή τουλάχιστον σε κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (Κ.Σ.Μ.Κ.Ε.), με τη χρήση ειδικού υπολογιστικού εργαλείου για την τεκμηρίωση των προτάσεων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας ποικίλουν για κάθε κτίριο, ανάλογα με τις
επιλεχθείσες παρεμβάσεις και τα χαρακτηριστικά του, αλλά σε γενικότερες γραμμές συνοψίζονται στα παρακάτω: στη μείωση της καταναλισκόμενης πρωτογενούς ενέργειας, στη μείωση των εκπομπών του CO2 και στη βιωσιμότητα του κτιρίου.
The old industrial buildings of Thessaloniki’s former gas plant were built in 1888 and were abandoned for many years, before the restoration works of their industrial shell took place in 2013, due to the master plan of reusing them. The existence of these remarkable preserved buildings is not in the spotlight today, as the buildings still remain unused, resulting to a significant part of Thessaloniki’s industrial heritage stay in the margin.
The objective of this thesis is the study of reusing the old industrial shells, along with the open space surroundings of the former gas industrial plant that is located near the city’s west coastal front. The aim is the environmental upgrade of those historical buildings, utilizing environmental design principles, and their reintegration in the surrounding urban plan as net zero energy or at least nearly zero energy buildings, along with redefining their usage as a result on society’s needs.
Initially, literature review is performed focusing on: a) the principles of bioclimatic design of buildings and the surrounding environment, b) energy consumption in building sector and nZEBs (net zero energy buildings) c) the importance of reusing heritage industrial buildings and in general, buildings’ reuse as an implementation of environmental design and sustainability, d) representative and successful examples in Greece and Europe of reused and reintroduced of inactive historical industrial buildings in the city’s urban plan, with simultaneous retrofit and energy upgrade, e) the historical development of industrial buildings in Greece, f) the investigation of their typology and their notable characteristics, along with their environmental response and the suggested interventions for their energy upgrade. Moreover, Greece’s current legislative and institutional framework referring to building energy efficiency and heritage industrial buildings, along with defined restrictions on potential interventions on preserved buildings, is being researched
The thesis, then explores the evaluation of the environmental behavior of the area under study and the energy efficiency of the case study buildings, through on-site visits and recordings, data collection of the heritage buildings and the surrounding area. It continues with suggesting different methods for energy intervention using a specialized software tool. The aim is to upgrade them sustainably and eventually convert them to nZEBs or at least to nearly zero energy buildings.
The results of this study vary for each building, depending on the selected
interventions and the characteristics of each building. However, in summary they are related to: the reduction of primary energy consumption, the reduction of CO2 emissions and the buildings’ sustainability.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Περιγραφή: 116940_ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ_ΟΛΓΑ_ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ.pdf (pdf) Book Reader