Οικογενειακό περιβάλλον, ψυχολογικά χαρακτηριστικά και καταπόνηση φροντιστών στην άνοια.

Family environment, psychological traits and caregivers' burden in dementia. (english)

  1. MSc thesis
  2. Αναγνώστου, Όλγα
  3. Διαχείριση Γήρανσης και Χρόνιων Νοσημάτων (ΓΧΝ)
  4. 21 July 2019 [2019-07-21]
  5. Ελληνικά
  6. 99
  7. Καλτσούδα, Άννα
  8. Ξηρομερήσιου, Γεωργία | Γουργουλιάνης, Κωνσταντίνος
  9. Άνοια | Άτυποι φροντιστές | Ψυχοκαταπόνηση | Κατάθλιψη | Οικογενειακό περιβάλλον | Μηχανισμοί άμυνας
  10. 2
  11. 14
  12. 97
  13. Περιέχει: πίνακες και διαγράμματα.
    • ΑΝΑΒΟΛΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΩΣ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ ΤΟΥ 2022. Η άνοια είναι ένα σύνδρομο που οφείλεται σε βλάβη του εγκεφάλου και χαρακτηρίζεται από έκπτωση των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών, όπως η μνήμη, η κρίση, η κατανόηση και η συνδυαστική σκέψη. Φέρει δυσμενείς συνέπειες στη λειτουργικότητα του ατόμου που νοσεί και επιβάλλει τη λήψη συστηματικής και απαιτητικής φροντίδας, η οποία συνήθως προσφέρεται στο σπίτι από μέλη της οικογένειας. Οι άτυποι φροντιστές (οικείοι) του ασθενή υφίστανται σημαντική επιβάρυνση σε σωματικό, ψυχολογικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Η διεθνής βιβλιογραφία έχει επισημάνει κυρίως κοινωνικο-δημογραφικούς παράγοντες κινδύνου για την επιβάρυνση των άτυπων φροντιστών και έχει αναδείξει ορισμένες σημαντικές συσχετίσεις με τα χαρακτηριστικά του οικογενειακού περιβάλλοντος και τους μηχανισμούς διαχείρισης ψυχοπιεστικών καταστάσεων. Εντούτοις, η ψυχοκαταπόνηση των φροντιστών με όρους ψυχοσωματικής υγείας και ευεξίας έχει ελάχιστα διερευνηθεί. Σκοπός: Η παρούσα μελέτη είχε ως στόχο να διερευνήσει την ψυχοκαταπόνηση που υφίστανται οι άτυποι φροντιστές ασθενών με άνοια σε συνάφεια με τα χαρακτηριστικά του οικογενειακού περιβάλλοντος, καθώς και των μηχανισμών άμυνας του ψυχισμού. Υλικό-Μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν 66 συγγενείς-φροντιστές ασθενών με άνοια, οι οποίοι προσήλθαν στο ιδιωτικό παθολογικό ιατρείο της ερευνήτριας από τον μήνα Μάρτιο του 2019 έως και τον Μάιο του ίδιου χρόνου. Για τις ανάγκες τις έρευνας, καταγράφηκαν τα κοινωνικά-δημογραφικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων και τα κλινικά χαρακτηριστικά των ασθενών. Επιπλέον, αξιολογήθηκε το επίπεδο λειτουργικότητας των ασθενών με τη βοήθεια της Κλίμακας Barthel. Για τη διερεύνηση των υπό μελέτη χαρακτηριστικών χρησιμοποιήθηκε το Ερωτηματολόγιο Γενικής Υγείας (GHQ-28), η Κλίμακα Οικογενειακού Περιβάλλοντος (FES-FORM-R) και το Ερωτηματολόγιο Μελέτης των Μηχανισμών Άμυνας του Εγώ (LDMI). Αποτελέσματα: Οι περισσότεροι εξεταζόμενοι ήταν γυναίκες (66,7%) με μέση ηλικία τα 58 (±10,6) έτη, ήταν πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (47%) και οι περισσότεροι είχαν συνταξιοδοτηθεί (27,3%). Η συντριπτική πλειονότητα ήταν τέκνα των ασθενών (81,8%), διέμεναν σε κοινή οικία μαζί τους (59,1%), είχαν αναλάβει τη φροντίδα των ασθενών κατά μέσο όρο για 5 (±3) έτη και δεν είχαν τη βοήθεια έμμισθου φροντιστή (63,6%). Οι περισσότεροι ασθενείς είχαν διαγνωστεί με νόσο Alzheimer (57,6%) κατά μέσο όρο 7 (±3,8) έτη πριν και παρουσίαζαν μέσο επίπεδο λειτουργικότητας 37,1 (±29,2). Τα αποτελέσματα της πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης έδειξαν ότι, εφόσον σταθμίστηκε η επίδραση γνωστών παραγόντων κινδύνου, η καταπόνηση των φροντιστών παρουσίασε στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση με τα χαρακτηριστικά του οικογενειακού περιβάλλοντος συνολικά (β=-.598, p=.002), με την ενθάρρυνση της προσωπικής ανάπτυξης και ωρίμανσης στις οικογενειακές σχέσεις (β=-.358, p=.003) καθώς και ειδικότερα με την ανεξαρτησία στις οικογενειακές σχέσεις (β =-.443, p=.049). Αντίθετα, παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση της καταπόνησης των φροντιστών με την τάση συντήρησης του οικογενειακού συστήματος (β=.436, p=.002). Οι μηχανισμοί άμυνας του ψυχισμού δεν βρέθηκε να συσχετίζονται στατιστικά σημαντικά με την ψυχοκαταπόνηση, όταν σταθμίστηκε η επίδραση των λοιπών μεταβλητών. Τα αποτελέσματα της λογιστικής παλινδρόμησης ανέδειξαν πρόσθετα συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου για την πρόβλεψη καταθλιπτικής συμπτωματολογίας στο δείγμα, ενδεικτικής της υψηλής ψυχοκαταπόνησης. Αυτοί περιλάμβαναν την κοινή κατοικία φροντιστή και ασθενή (OddsRatio(0,00-0,33)=0,005, p=0,014), τις ώρες φροντίδας ημερησίως (OddsRatio(0,24-0,82)=0,447, p=0,010), τη λειτουργικότητα του ασθενή (OddsRatio(1,00-1,18)=1,091, p=0,037), την αυτοαναφερόμενη επιβάρυνση (OddsRatio(1,46-7,34)=3,283, p=0,004) και τον προσανατολισμό των οικογενειακών σχέσεων στα επιτεύγματα (OddsRatio(0,17-0,84)=0,381, p=0,017). Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης επιβεβαίωσαν προηγούμενα ευρήματα και συζητήθηκαν στο πλαίσιο των ερευνητικών και κλινικών τους προεκτάσεων.
    • Introduction: Dementia is a syndrome caused by brain damage and characterized by a deterioration of cognitive function, such as memory, judgment, comprehension and multi-level thinking. It brings adverse effects on patient’s functional ability and requires systematic and demanding care, usually offered at home by family members. Non-professional caregivers experience significant burden on physical, psychological, social and financial domains. Research has indicated some social and demographic risk factors for atypical caregivers’ strain. It has also shown specific correlations with family environment and coping strategies. As opposed to burden, psychological distress in dementia atypical caregivers has not been sufficiently studied. Aim: The present study aimed to investigate psychological distress among dementia atypical caregivers in relation with family environment as well as defensive coping. Material – Method: The sample consisted of 66 relatives – dementia atypical caregivers that attended researcher’s private medical practice from March to May 2019. Participants’ socio-demographic information and patients’ clinical data were collected. Patients’ functional/dependence level was evaluated by the Barthel Index. Psychological distress, family characteristics and defensive coping were assessed by the General Health Questionnaire (GHQ-28), the Family Environment Scale (FES-FORM-R) and the Lifestyle Defense Mechanisms Inventory (LDMI) respectively. Results: Most participants were women (66.7%) with a mean age of 58 (±10.6) years, received higher education (47%) and were retired (27.3%). The vast majority was patients’ offspring (81.8%), shared the same residence with patients (59.1%), had patient’s care for an average of 5 (±3) years and received no assistance from other person employed (63.6%). Most patients were diagnosed with Alzheimer’s disease (57.6%) on an average of 7 (±3.8) years ago and had a mean functional level of 37.1 (±29.2). Multiple linear regression analysis showed that caregivers’ distress was significantly correlated with family environment total score (β= -.598, p=.002) as well as encouragement of personal growth (β= -.358, p=.003), independence within family (β = -.443, p=.049) and maintenance of family system (β=.436, p=.002). However, nonsignificant results were obtained regarding defensive coping. Logistic regression analysis showed particular risk factors predicting depressive symptoms in the sample, indicative of high psychological distress. These included caregiver sharing the same residence with the patient (Odds Ratio(0,00-0,33)=0,005, p=0,014), hours dedicated to patient’s daily care (Odds Ratio(0,24-0,82)=0,447, p=0,010), patient’s functional level (OddsRatio(1,00-1,18)=1,091, p=0,037), burden experienced (OddsRatio(1,46-7,34)=3,283, p=0,004) and family orientation to achievement (OddsRatio(0,17-0,84)=0,381, p=0,017). Conclusion: The results of the present study confirmed previous findings and they were discussed in the context of their research and clinical implications.
  14. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.